SCHLEIDEN-GEMÜND (ANP) - Het relatief jonge Nationale Park Eifel herwint 1 januari zijn landschappelijk groene en historisch ook wat bruine hart: 4200 hectare land aan idyllische, honderd jaar oude stuwmeertjes met imposante en grotendeels in tact gebleven nationaalsocialistische bouwwerken van de architect Clemens Klotz (1886-1969).
Klotz was belast met de bouw van de ”Ordungsburg Vogelsang” waar de toekomstige partijelite van het Derde Rijk (1933-1945) zou worden gedrild en opgeleid. Het megalomane complex werd nooit helemaal voltooid. Maar het was in het voorjaar van 1936 al kolossaal en geschikt om de jonge nieuwe elite, de Junkers, op te leiden. Vogelsang was één van de vier NSDAP-academies die in het hele rijk werden gepland en de aandachtspunten in Vogelsang lagen bij de opleiding naast sport vooral op ”rassenkunde”.
Het werd, vrijwel ongeschonden, kort na de oorlog een militair oefenterrein voor de Geallieerden, vooral het Eerste Belgische Legerkorps. Vanaf 1956 oefenden er militairen uit verschillende NAVO-landen, onder wie veel Nederlanders zoals de luchtmobiele brigade. De laatste NAVO-militairen die er rondschuimden waren de officiële huurders; de Belgen, die de huur opzegden.
Daarom is Vogelsang vanaf 1 januari 2006 11.00 uur voor het publiek geopend en onder beheer van publieke werken die nog geen vastomlijnd plan heeft wat met deze aanwinst te doen.
Lokale en nationale besturen, projectontwikkelaars en media in de Bondsrepubliek buigen zich over wat het nazicomplex kan bieden. Of zoals een website dat aan Vogelsang is gewijd (www.lernort-Vogelsang.de), voorzichtig omschrijft: „Het wordt 1 januari voor het eerst sinds de oorlog de taak van de Bondsrepubliek om met deze moeilijke erfenis om te gaan.”
Afbreken kan niet, want het complex staat inmiddels op de monumentenlijst. Het Nationale Park denkt hardop aan een oord ”ter lering” met talrijke tentoonstellingen en informatieve bijeenkomsten over het verleden van de Ordungsburg.
Maar niet alle planners zijn daar enthousiast over. Sommigen vrezen dat nazi’s en neonazi’s het prachtige park zullen overschaduwen. Wat moeten niets vermoedende natuurliefhebbers die langs de meertjes kuieren bijvoorbeeld met een kolosaal standbeeld van de ”Duitse mens” in de enorme als een grote kerk ogende Kultraum (Cultusruimte)?
Sommige planners willen daarom de geschiedenis van Vogelsang op de achtergrond houden uit vrees dat het een bedevaartsoord wordt voor neonazi’s of uit vrees dat al die aandacht de huidige commerciële mogelijkheden schaadt.
Ze denken aan vrolijke lichtreclames op de hoge watertoren en cafés aan het schitterend betegelde zwembad. De burgemeester van de gemeente Schleiden-Gemünd waar Vogelsang ligt, ziet vooral kansen. Hij ziet uit naar de minstens 300.000 bezoekers per jaar en een kans die zijn gemeente „in geen honderd jaar meer krijgt.” Het enige in de omgeving wat niet ongeschonden bleef was een gehucht, Wollseifen, dat op last van de trainende Geallieerde artilleristen en cavalerie grotendeels werd gesloopt en waar later onder anderen onze luchtmobiele brigade straatgevechten oefende in een verrezen nepdorp.
