Grote zwarte platen met goudkleurige wijzers geven de tijd aan. Eeuwenoud is de hervormde Sint-Nicolaaskerk in Zalk. Op de kleine, stompe spits van de dertiende-eeuwse toren wijst een windhaan naar het zuidwesten. Op het dak van het schip liggen Oudduitse leien als schubben over elkaar. Tientallen zwaluwen, die onder de dakrand wonen, vliegen af en aan.
De romaanse kerk ligt aan de rand van Zalk, in een bocht van de IJssel. Een ijzeren hek biedt toegang tot het kerkplein, waaraan ook de pastorie en de rietgedekte kosterswoning liggen.
Kosteres J. Dekker hoeft slechts het klinkerpaadje tussen haar woning en de kerk over te steken om de halfronde deur te openen. In het midden van de kerk staat de preekstoel en daaromheen de dooptuin met vont, de stoelen en de banken. Allemaal van eikenhout.
Tal van kerkschatten kwamen bij de restauratie van de kerk in de jaren negentig aan het licht. Zes vijftiende-eeuwse wijdingskruizen, in de kleuren oker en sienna, sieren nu de muren van het hervormde kerkgebouw. Twee daarvan zijn verborgen achter de preekstoel en een lange kerkbank. Bij de herstelwerkzaamheden stootte men ook op een altaarsteen en het voormalig sacramentshuisje, waarin de hostie werd bewaard. Vier grafzerken, de oudste uit de vijftiende eeuw, liggen sinds de restauratie in de dooptuin, onder de kansel.
Een van de grafzerken is van de heer van Buckhorst en zijn vrouw, eens de bewoners van een kasteel in de buurt van Zalk. Ze hadden het collatierecht en mochten daarom de predikant benoemen en belastingen heffen. Als tegenprestatie was de familie verplicht de kerk te onderhouden. Een speciale herenbank voor de Buckhorst-familie, in het koor van de kerk, herinnert nog aan oudtijdse voorrechten in het kerkelijk leven.
Op het negentiende-eeuwse orgel blazen vier witte engelenfiguren op hun bazuin. „Gaat tot Zijn poorten in met lof, met lofzang in Zijn heilig hof”, staat er in gouden letters geschilderd. Aan de rechterzijde van het orgel gaat de psalm verder: „Looft Hem aldaar met hart en stem. Prijst Zijnen naam, verheerlijkt Hem.”
Dubbele deuren onder het orgel geven toegang tot het torengedeelte van de kerk. Aan weerszijden hangen twee zwarte busjes voor de zending. In de toren, op de begane grond, bevindt zich de consistorie. Aan de muur hangt een bord met de namen van de predikanten die sinds de reformatietijd de gemeente van Zalk-Veecaten hebben gediend. Johannes Sanderus was, in 1581, de eerste. Op dit moment is ds. N. Noorlander predikant in het Overijsselse dorp. Hij volgde vorig jaar ds. M. C. Batenburg op.
De Gereformeerde-Bondsgemeente van Zalk-Veecaten heeft zo’n 250 leden. Die komen vooral uit Zalk zelf, zegt kosteres Dekker. Maar ook uit ’s-Heerenbroek en Veecaten, aan de andere kant van de IJssel. Deze gemeenteleden komen echter allang niet meer met het voetveer dat beide oevers met elkaar verbindt. „Ze hebben inmiddels allemaal een eigen auto.”
Het aantal kerkgangers loopt de laatste jaren wat terug. In de beide zondagse diensten komt ongeveer de helft van de kerkleden. De kosteres vindt dat jammer. „Je ziet steeds vaker dat mensen één dienst per zondag bijwonen of dat jongeren wel eens ergens anders heen gaan. De ontkerkelijking die je in Nederland ziet, gaat uiteindelijk ook niet aan een dorp als Zalk voorbij.”
