Twee uur later komen we in het Roemeense dorp Sânncraiu aan op het rozenbottelfestival: een traditioneel Hongaars dorpsfeest met volksdansen, bontgekleurde klederdracht en uiteraard heel veel rozenbotteljam. Breedgebouwde kerels zingen nationalistische liedjes over een Groot-Hongaars rijk. Vanwege het Verdrag van Trianon in 1920 is Transsylvanië bij Roemenië gevoegd. Veel Hongaren ervaren dit als een blijvende vernedering. Ze voelen zich tweederangsburgers van Roemenië.

Een handjevol toeschouwers luistert naar de opruiende liedjes vol heimwee en verlangen. Het dorpsplein wordt omzoomd door grote kastanjebomen, met daarachter de verre contouren van de Karpaten, het domein van beren en wolven.

Bonensoep

Ik loop naar een van de eettentjes en bestel een bord goulash. Dan schuif ik aan bij een Hongaars gezinnetje, dat aan de koolsoep met varkensworst zit. Ze zijn druk in gesprek over het bereiden van koolrolletjes en bonensoep. Eten is in Oost-Europa een zaak van diepe ernst.

De terugweg naar Oradea duurt tamelijk lang. Ik haal mijn schriftje en pen tevoorschijn en begin wat te schrijven. Twee schuchtere kinderen kijken over mijn schouder mee naar de vreemde taal die ik neerkrabbel. Ze zijn razend nieuwsgierig naar dat wat niet Hongaars is. Zodra ik opkijk, duiken ze verlegen weg, trots op hun stoute spieken ‘over de grens’. De reisleider vertelt interessante verhalen over koningen en lokale helden uit de geschiedenis. Ik zou veel van hem kunnen leren, als ik er vatbaar voor was.

Spaghetti

Het landschap waar we doorheen rijden is werkelijk prachtig. Dorpen in brede valleien, rookpluimpjes die uit iedere schoorsteen omhoogkringelen. Elektriciteitsdraden hangen als bosjes spaghetti over de weg. Een paardenkar rolt voorbij in de avondschemer.

Ik verval in een aangename somberheid, terugdenkend aan vandaag. Hongaren en Roemenen hebben ieder hun eigen cultuur weten te behouden. Een identiteit waar ze zuinig op zijn. Als liberale Nederlander ben ik tóch stiekem een beetje jaloers op hen die nog een grens hebben om overheen te kunnen spieken, naar die wereld zonder grenzen, zo nameloos onveilig.

Heere God, brengt en houdt Gij ons binnen de omtuining van Uw Woord. Alleen in Uw gemeenschap krijgen wij onze verloren persoonlijkheid weer terug.

Martin Trouwborst (1983) is als vrijwilliger verbonden aan Julia Home in de Roemeense stad Oradea, waar hij werkt met kinderen uit kwetsbare gezinnen.