Opvoeden onder oorlogsomstandigheden is iets waar je je als buitenstaander maar moeilijk iets bij kunt voorstellen. In Nederland kunnen we ellenlang discussiëren of een aan te schaffen noodpakket voor 48 of 72 uur voldoende moet zijn. In Oekraïne hebben ze wel iets anders aan hun hoofd.

Ouders willen kinderen een veilig thuis bieden, maar hoe doe je dat als alle zekerheden wegvallen en je continu stijf staat van de stress? Gnatyshyna, die in Kyiv woont en zelf geen kinderen heeft, maar wel in werk en privéleven veel met ze te maken heeft, schrijft van binnenuit en dat maakt haar schrijfsels zo sterk.

De jonge columnist noemt als voorbeeld het gezin van haar vriendin, waar het dochtertje weigert alleen te slapen. Ze is bang dat ze tijdens een raketaanval haar ouders kwijt zal raken. Angst voor de dood heeft ze niet. Ze is te klein is om zich daar een voorstelling van te maken, maar de beklemmende gedachte dat ze haar ouders kan verliezen, is een zware last die ze dagelijks meetorst.

Laat een kind gerust bij je op schoot zitten zo lang het wil, het kan de geborgenheid en band tussen beiden alleen maar versterken

De oproep om ondanks alles te proberen in grote en kleine dingen het voor kinderen zo overzichtelijk mogelijk te maken, houdt ons altijd maar slavende westerlingen een spiegel voor. Een verlangen naar oorlog en verdrukking is ongepast. Proberen in te leven hoe dat zal zijn, kan er wel voor zorgen dat je je zegeningen leert tellen en in het dagelijks leven net even andere keuzes maakt.

Laat een kind gerust bij je op schoot zitten zo lang het wil. Het kan de geborgenheid en band tussen beiden alleen maar versterken. Daar is de ouder-kindrelatie nooit slecht mee af, is de les die ik eruit trek.

Gnatyshyna werkt voor OneHope, een organisatie die wereldwijd kinderen in contact brengt met het Evangelie en onderzoek doet naar de leefwijze van jongeren. Voor CNE.news, de Engelstalige poot van Erdee Media Groep die als doel heeft Europese christenen van nieuws te voorzien, geeft ze in de rubriek Concerning Kids vanuit haar eigen kennis en ervaring opvoeders handvatten en denkduwtjes die de opvoeding raken.

De tientallen columns die Gnatyshyna de afgelopen jaren schreef, kenmerken zich door groot inzicht, liefde voor kinderen en vertrouwen op God. Vanuit haar visie, als christen uit een andere cultuur en onder moeilijke omstandigheden, snijdt ze zaken aan waar wij misschien (liever) aan voorbij zouden gaan, maar die wel spelen. Daarmee bewijst ze reformatorische christenen een grote dienst.

Dat laatste zie je terug in haar meest recente column van half maart, waarin ze verwijst naar een onderzoek dat zich richt op de voorliefde van kinderen voor de ”bad guy”. De slechterik is vrijwel zonder uitzondering het favoriete karakter in films, en dat geldt natuurlijk ook voor verhalen. Voor ouders en opvoeders kan dat ongemakkelijk zijn. Zij zijn immers de belichaming van het kwaad en dat valt moeilijk te rijmen met een christelijke leefwijze.

Kinderen kijken heel scherp en zien, ondanks de slechte eigenschappen die op de voorgrond liggen, wat goeds in een slecht karakter, blijkt uit het onderzoek. Wat kinderen ook aantrekt in deze personen, is dat ze niet saai zijn. Hun stoerheid en onvoorspelbaarheid geven vaart en spanning aan een verhaal.

Hoe ga je hier als opvoeder mee om, vraagt de kinderwerker zich af. Distantie is geen oplossing, want ook al zou je ervoor kiezen je kinderen dergelijke films en boeken te onthouden, linksom of rechtsom krijgen ze er toch wel mee te maken.

Een verbod om de slechterik te bewonderen werkt ook niet, omdat het bij kinderen tegen het gevoel ingaat, meent Gnatyshyna. Leer ze wel het gedrag van deze persoon of dit karakter te analyseren en doe dat samen. Dan leren ze meteen dat goede mensen slechte kanten hebben, en slechte mensen goede kanten. Niet alleen in films en verhalen, maar ook in het leven van alledag.