Met dit voorstel wil Brussel kritieke tekorten bij krijgsmachten EU-landen wegwerken
Alleen door gezamenlijk wapens aan te kopen kunnen EU-lidstaten kritieke tekorten in hun krijgsmachten wegwerken en een sterke Europese defensie-industrie uitbouwen. Dat is de strekking van woensdag gepresenteerde plannen van de Europese Commissie.
Sinds het aantreden van de Amerikaanse president Donald Trump is de Europese Unie versneld bezig plannen te maken om de defensie-uitgaven te verhogen en de defensieproductie op te krikken. Twee weken terug presenteerde Commissievoorzitter Ursula von der Leyen haar plan ”ReArm Europe”: Een voorstel om de komende jaren 800 miljard extra in de krijgsmacht te investeren.
Het woensdag gepresenteerde Witboek voor Europese Defensiegereedheid 2030 van Eurocommissaris voor Defensie Andrius Kubilius dient als basis voor het financieringsplan voor herbewapening van Von der Leyen. Om kritieke tekorten in de krijgsmachten weg te werken en een sterke defensie-industrie te bouwen, is het nodig dat de 27 lidstaten samen optrekken bij het inkopen van bepaalde wapens, stelt de Litouwer.
Minimaal 65 procent van het geld uit SAFE moet worden besteed bij Europese defensiebedrijven als Rheinmetall
Bondgenoten –zoals het Verenigd Koninkrijk, Canada en Japan– mogen meedoen met EU-lidstaten bij gezamenlijke wapenaankopen.
Met voorrang moet worden geïnvesteerd in materieel waar een tekort aan is, zoals drones, raketten, artillerie en systemen voor luchtverdediging. Ook moet de paraatheid worden verbeterd door verbetering van de militaire mobiliteit en versterking van de buitengrenzen met Rusland en Wit-Rusland. Kubilius oppert bovendien plannen om elektriciteitsnetwerken en kabels op de zeebodem beter te beschermen.
Om de productie van defensiematerieel te versnellen, wordt de EU-regelgeving vereenvoudigd en geharmoniseerd. Ook start de Commissie een strategische dialoog met de defensiesector, net zoals dat in de voorbije maanden met vertegenwoordigers uit de landbouwsector en auto-industrie gebeurde.
ReArm Europe
Brussel wil een coördinerende rol op defensiegebied spelen, zo is duidelijk nadat Von der Leyen twee weken terug de contouren van ReArm Europe presenteerde. Samen met de presentatie van het Witboek kwam woensdag een concrete uitwerking van het financieringsvoorstel voor herbewapening naar buiten.
Centraal in de plannen staat de inzet van het leningsprogramma SAFE, een fonds ter waarde van 150 miljard euro met een looptijd van twee jaar. Dat geld wil de Commissie lenen op de kapitaalmarkt, terwijl lidstaten daarvan weer bij Brussel kunnen lenen. Voorwaarde voor toekenning is dat minimaal 65 procent van de onderdelen in de EU wordt geproduceerd.
Ook versoepelt Brussel de restrictieve begrotingsregels van de EU voor militaire uitgaven. Het huidige maximaal toegestane begrotingstekort –3 procent van wat een land in een jaar verdient– mag de komende vier jaar bij defensie-uitgaven met 1,5 procent worden overschreden. Daarmee zou 650 miljard euro extra vrij kunnen komen.
De woensdag gepresenteerde defensieplannen moeten snel worden gerealiseerd. Volgens EU-diplomaten zou SAFE al binnen acht weken van de grond kunnen komen, omdat in de wetgevingsprocedure het Europees Parlement wordt omzeild. Het versoepelen van de begrotingsregels heeft meer voeten in de aarde.
