In de nasleep van de coronapandemie stelde de EU een speciaal financieringspakket beschikbaar ter waarde van 650 miljard euro. Daarvoor waren regels opgesteld voor overheidsopdrachten en staatssteun die uit dit pakket werden gefinancierd door de lidstaten. De Europese Commissie moet op haar beurt de lidstaten weer controleren. In het geval van overheidsopdrachten, waarbij de staat een bedrijf voor een opdracht financierde uit het coronafonds, is die controle er te weinig geweest, concludeert de ERK. Staatssteun werd wel goed gecontroleerd, aldus de rekenkamer.

Volgens de ERK is dat deels te wijten aan het ontbreken van een duidelijke EU-richtlijn voor het naleven van de regels rond de coronaherstelfondsen. De controle van de commissie richtte zich meer op fraude, corruptie en belangenverstrengeling. Nog altijd controleert de commissie te weinig als het aankomt op de naleving van de regels voor overheidsopdrachten.

Ook ziet de rekenkamer dat EU-landen geen moeite doen om geld dat verkeerd is uitgegeven, terug te vorderen. „En zelfs als ze dat wel doen, wordt dit geld niet teruggestort in de EU-begroting”, aldus de ERK.

De coronaherstelfondsen zijn tot eind 2026 beschikbaar. Er gaan stemmen op om dat geld in te zetten voor defensie-investeringen, maar er zijn ook veel tegenstanders.

De Europese Commissie meldde vorige maand dat de 93 miljard euro in het coronaherstelfonds dat nog niet gebruikt is, niet direct beschikbaar is voor defensie. In principe moet dat geld terug worden gestort in de EU-begroting.