Europa werkt onder aanvoering van het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk aan een ”coalition of the willing” (een verband van bereidwillige landen) om Oekraïne met een afschrikkingsmacht te beschermen na een eventueel staakt-het-vuren. Een Europese militaire missie in Oekraïne ligt gevoelig. De Verenigde Staten weigeren vooralsnog steun te geven, terwijl Rusland al heeft gezegd niet in te stemmen met Europese troepen in Oekraïne.

Frankrijk nodigt de hoogste Nederlandse legerbaas uit voor de besprekingen in Parijs. Generaal Onno Eichelsheim schuift volgende week aan bij een overleg met legerchefs uit een kopgroep van vooral Europese landen die Oekraïne willen beschermen. Over de inhoud van de besprekingen wil defensie niets kwijt. Het zou gaan om „verkennende, aftastende” gesprekken.

Bondgenoten kijken ook naar Nederland voor een militaire bijdrage, meldde het kabinet eerder. Nederlandse militaire planners overleggen al met collega’s uit andere landen. Premier Dick Schoof nam zondag deel aan bijeenkomsten in Londen en Parijs.

Ongerustheid

Een eventuele missie van gevechtstroepen met luchtafweer, tanks en artillerie „leeft zeer” onder officieren, zegt voorzitter Ronald Verkuijl van de Nederlandse Officieren Vereniging (NOV). „Iedereen heeft het erover.” Officieren zijn bezorgd over een gebrek aan materieel, manschappen en een duidelijk mandaat.

De militaire vakbonden VBM en ACOM krijgen echter nog geen signalen dat militairen zich zorgen maken over mogelijke inzet in Oekraïne. Ook al omdat nog niet duidelijk is welke manschappen eventueel worden ingezet. Verder moet de politiek eerst nog een besluit nemen.

Niet een unaniem politiek mandaat om naar Oekraïne te gaan, is volgens NOV-voorzitter Verkuijl het belangrijkste, maar een duidelijke opdracht. „We moeten weten wat we daar gaan doen.” Militaire inzet in Oekraïne kan gevaarlijk zijn. Als Rusland een eventueel bestand zou schenden, kunnen Nederlandse militairen verzeild raken in een oorlog. „Hoe gevaarlijker en ingewikkelder de missie, hoe duidelijker de randvoorwaarden moeten zijn.”

Nederland telt 42.000 militairen. Officieren zijn ongerust over het aantal beschikbare manschappen en materieel. „We kunnen geen jarenlange missie draaien met de mensen die we nu hebben. Als je jaren in een ligstoel hebt gelegen, kun je niet ineens gaan hardlopen.”

Nederland heeft volgens voorzitter Verkuijl jarenlang ingezet op cyberdreigingen. „De strijd in Oekraïne lijkt echter op oorlogen van veertig jaar geleden.” Een gevechtseenheid moet daarom beschikken over slagkracht en innovaties op het slagveld, zoals drones.

De zorg van de officierenvereniging over het ontbreken van voldoende manschappen en materieel, deelt de VBM niet. „Nederland is in staat een geloofwaardige bijdrage te leveren”, stelt woordvoerder Jean Debie. Een brigade (3000 man) leveren lukt Nederland niet, maar een peloton (50 man), compagnie (150) of bataljon (400-1500) moet volgens de vakbond kunnen. Defensie dient manschappen echter wel elke zes maanden te vervangen.

Nederland is actief met 270 man in Litouwen, twee MQ-9 Reaperdrones in Roemenië, vier F-35 gevechtsvliegtuigen in Estland en vier oorlogsschepen op de Oostzee. „Nederlandse troepen maken al deel uit van een afschrikkingsmacht tegen Rusland. Zij moeten in Litouwen de eerste klap opvangen als de Russen de grens overkomen.”

Paraat

Militairen maken zich wel zorgen over de grote personeelstekorten, stelt ACOM-secretaris Stefan Hop. „Defensie kampt met ruim 11.000 vacatures, terwijl de organisatie steeds uitbreidt met nieuwe taken. Dat kan niet. Een horecaondernemer kan niet elke dag open als hij onvoldoende koks heeft. Defensie breidt echter gewoon het restaurant uit.”

Defensie zou nog niet specifiek trainen voor Oekraïne. Parate troepen zijn eventueel al beschikbaar. De krijgsmacht richt zich wel nadrukkelijk op oorlogssituaties, vooral sinds de Russische inval in Oekraïne. Elke militair krijgt binnenkort een oorlogstaak bij een operationele eenheid, ook mensen die nu voor de klas staan of een staffunctie bekleden. Eind april moet deze operatie zijn afgerond.

De ACOM wil zich niet uitspreken over inzet in Oekraïne. „Dat is aan de politiek.” De VBM is vóór een afschrikkingsmissie, maar dan moeten mandaat, materieel en het aantal manschappen toereikend zijn. „Troepen moeten beschikken over voldoende luchtafweer, tanks en artillerie en gebruik kunnen maken van spionagesatellieten.”