Twintigers vallen in de kerk soms enigszins tussen de wal en het schip. Ze horen niet meer bij het jeugdwerk en voelen zich nog niet thuis bij activiteiten voor ouderen. Voor de IZB, een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), was dat mede de aanleiding om onderzoek te doen naar deze groep. Dat resulteerde in het recent verschenen rapport ”Op zoek naar toewijding. Twintigers en de kerk”.

Voor het onderzoek hield Agnes van Haaften, hoofd gemeentecontact en -advies bij de IZB, „luistergesprekken” met groepen betrokken twintigers. Zij komen uit zeven gemeenten uit de achterban van de IZB, vooral in dorpen en kleine steden, zowel in de Biblebelt als daarbuiten. Aanvullend sprak Van Haaften met predikanten, jeugdwerkers, jeugdouderlingen, missionair werkers en wetenschappelijke experts. Het doel daarvan was onder meer gemeenten handvatten aan te reiken om betrokken twintigers te helpen om „dichter bij Christus te leven”.

Wat zijn voor u twee belangrijke uitkomsten van dit onderzoek?

„Wat me het meest raakt en waar ik ook blij van word, is dat de kerk er voor twintigers die ik sprak echt toe doet. Dat vind ik hoopvol. Ook als jongvolwassenen zich er af en toe niet helemaal thuis voelen, beseffen ze toch: zonder kerk red ik het niet. Door de secularisatie zijn ze steeds vaker een eenling op hun werk en onder vrienden. Ze hebben veel meer dan de generaties boven hen contact met niet- of andersgelovigen en moeten zich daartoe verhouden. Het is mooi om daarover als kerk met hen in gesprek te gaan en te vragen hoe je hen kunt helpen om in hun situatie volgeling van Jezus te zijn.

Ook viel het me op dat er een heleboel gebeurt in het leven van twintigers rond het moment dat ze zich gaan settelen. Ze gaan het ouderlijk huis uit of krijgen na hun studententijd een eigen woning, vaak in een andere plaats. Het is niet vanzelfsprekend dat ze zich daar weer aansluiten bij een vergelijkbare hervormde of protestantse gemeente als die waarin ze zijn opgegroeid. Ze gaan zich eerst oriënteren.

Realiseer je dat het een grote stap voor hen is om in een nieuwe woonplaats in een onbekende gemeente binnen te komen. Het is belangrijk dat ze dan worden aangesproken: „Ben je nieuw hier?” Misschien kun je ze na afloop van de dienst met een paar gemeenteleden in contact brengen of hen uitnodigen voor een kennismakingskring voor mensen die zich oriënteren op de gemeente.”

Uit het onderzoek blijkt dat Bijbellezen en gebed niet tot de dagelijkse routine van twintigers horen en dat ze over het algemeen niet weten hoe ze de Bijbel moeten lezen. Hoe verklaart u dat?

„Ik denk dat de algemene ontlezing hierbij een grote rol speelt. Twintigers zijn veel meer gewend dingen te bekijken, bijvoorbeeld YouTube-filmpjes, dan een halfuur te gaan Bijbellezen, zich daarbij afvragend wat God in dat gedeelte tot hen wil zeggen en zich daardoor te laten verrassen.

Dat betekent niet dat ze niet met de Bijbel bezig zijn. In alle groepsgesprekken kwam naar voren, zonder dat ik ernaar vroeg, dat velen Eerst Dit, de dagelijkse Bijbelpodcast van de EO en de IZB, beluisteren. Op die manier horen ze een Bijbelgedeelte en een korte uitleg. Dat is een belangrijk hulpmiddel voor hen, en ik denk niet alleen voor twintigers.”

Lees ook

Bijbelpodcast ”Eerst Dit” is groot succes

Hoe kan een gemeente het Bijbellezen bij twintigers bevorderen?

„Je kunt denken aan een preekbespreking in groepjes of een andere vorm van gesprekgroepen voor twintigers. Zo is er een gemeente die een keer per maand een avond houdt over een moeilijk Bijbelgedeelte. Ds. Arjan Markus uit Rotterdam geeft aan dat het goed is om jongvolwassenen soms te „ontregelen” door kritische vragen te stellen bij zaken die ze altijd voor waar hebben aangenomen. Hij zegt: „Anders doet hun omgeving dat op een gegeven moment wel, en blijf dan maar eens overeind staan.” Het is belangrijk hen te helpen om te wortelen in het gereformeerd belijden.”

Het belang van het contact van de predikant met twintigers moet „niet onderschat worden”. Waarom is dat zo belangrijk?

„Ik merkte dat wanneer een predikant goed contact heeft met twintigers, zij veel meer een groep vormen binnen de gemeente. Als een predikant minder contact met hen heeft en niet goed weet wat er onder hen speelt, zijn ze vaak veel meerals los zand. Een predikant is een identificatiefiguur naar wie iedereen kijkt, zeker ook de twintigers. Als hij een goede band met die groep heeft, hoor je dat zondag terug op de preekstoel. Juist voor twintigers is het belangrijk dat een predikant het geloof verbindt met het leven van alledag. Sommigen groeien meer in hun geloof door mee te doen aan een diaconaal project of een vakantiebijbelweek dan aan een gesprekskring.”

Intussen worstelen veel predikanten met een agenda die weinig ruimte biedt voor meer contact met twintigers.

„Een predikant zal met zijn kerkenraad moeten overleggen over de prioriteiten die hij stelt. Als je weet dat er ook veel twintigers afhaken, is het van belang dat hij aandacht heeft voor die leeftijdsgroep. Misschien kan hij een soort bondgenootschap maken met ouderen, want het gaat om hún kleinkinderen. Laat de opa’s en oma’s bidden voor de jongvolwassenen en intussen de predikant meer ruimte geven om aandacht aan die groep te besteden door de ouderen minder te bezoeken.”