In de financiële bijsluiter bij het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB was een bedrag ingeboekt van ruim 2 miljard; bij elkaar te sprokkelen door de btw op media, boeken, sportabonnementen, culturele goederen en diensten en logies te verhogen. Op initiatief van CDA, D66, ChristenUnie en SGP haalde de hele Tweede Kamer daar vervolgens gedeeltelijk een streep doorheen. Daarmee was de btw-verhoging op cultuur en sport voorlopig van de baan.

Wel nam minister Eelco Heinen van Financiën, die het dossier na het opstappen van staatssecretaris Idsinga tijdelijk onder z’n hoede had, de bezuiniging voor de zekerheid alvast op in het Belastingplan. Daarmee kon de lastenverzwaring én in theorie dus gewoon worden ingevoerd én, zodra de vier coalitiepartijen en de oppositiepartijen een compromis hadden bereikt over een alternatieve maatregel, weer worden geschrapt.

Lees ook

Belastingplan aangenomen na concessie aan CDA, SGP en CU

Onbedoeld lijkt Heinen met die curiositeit, die pirouette, de basis te hebben gelegd voor een stevig probleem. Dat probleem heet leiderschap. Oftewel: iemand moet nu de moed hebben om een grondige inventarisatieronde te doen, een aantal opties tegen het licht te houden en dan te zeggen: Déze kant gaan we op. En omdat het dossier inmiddels is belegd bij NSC-staatssecretaris Van Oostenbruggen, zijn de blikken op hem gericht. Terzijde, ook van de PVV mag verantwoordelijkheid worden verwacht, bijvoorbeeld van veteraan Van Dijck die al vele jaren woordvoerder Financiën is.

Opvallend is echter de besluiteloosheid die Van Oostenbruggen tot dusver laat zien. In een Kamerbrief zette hij onlangs wat opties op een rij, maar welke zijn voorkeur heeft, bleef gissen. Donderdag zei hij in een debat dat hij graag meer sturing vanuit de Tweede Kamer wil. Zo dreigt de discussie uit te monden in een stevige vertrouwenscrisis tussen de coalitie en de oppositiepartijen die nodig zijn voor meerderheidssteun in de Eerste Kamer. En in een patstelling die niemand wil, maar die gegeven de huidige status quo even onvermijdelijk als treurig is.

Staatssecretaris Van Oostenbruggen moet maar eens laten zien dat ze echt bestaan: NSC-bewindslieden met lef

Ooit werd het bedrijven van politiek in Nederland geassocieerd met het tonen van leiderschap. Ruud Lubbers bleef in 1985 onverstoorbaar het gevoelige kruisrakettenbesluit van zijn kabinet verdedigen, zelfs toen zijn gehoor in de Leidse Houtrusthallen hem kwaadaardig de rug toekeerde. Wim Kok stemde in het kabinet-Lubbers III in met plannen om de WAO toekomstbestendig te maken en zette daarvoor zijn status als PvdA-leider op het spel.

Misschien dat ook Van Oostenbruggen zijn blik kortstondig kan afwenden van de peilingen, de marsorders van zijn voorman Omtzigt even kan negeren en een stap naar voren kan doen. Om zo dit btw-probleem te tackelen. En te laten zien dat ze echt bestaan: NSC-bewindslieden met lef.