Kontekstueel

„Toen ik bezig was met mijn boek over seculiere mystiek, heb ik veel autobiografieën gelezen van niet-gelovige jonge mensen. En keer op keer hoor je ze vertellen over de grote verandering die in hun leven kwam toen ze bijvoorbeeld yoga gingen doen, of toen ze verliefd werden: „Dat heeft echt mijn leven gered.” De antropologie die je erin aantreft is vaak: je bent goed zoals je bent, maar er zijn haters van buitenaf die niet zien hoe geweldig jij bent. Maar met oefening kun je veranderen en laten zien dat jij inderdaad die mooie mens bent. Intussen zuchten deze mensen onder de druk dat ze voortdurend uniek en geweldig moeten zijn – en dat ook vol moeten houden. Alain Ehrenberg heeft geschreven over ”La Fatigue d’être soi”: de vermoeidheid om jezelf te zijn. En dat is het. Ik vraag me af of we over een aantal jaar niet terugkijken op onze tijd en ons afvragen waarom we niet hebben ingegrepen. Ik bedoel: social media hebben onze democratie vernietigd, onze jonge mensen. Instagram is gif, het vreet je ziel weg.

Wat we nodig hebben, is een andere antropologie, die weet heeft van onze gebrokenheid en ons duister. Wat we nodig hebben, is een gerechtigheid van buiten. In onze vanouds protestantse samenlevingen, waar de ethiek een belangrijke plek had, lijken de problemen van jonge mensen soms groter. We hebben namelijk wel die nadruk op goed leven vastgehouden, maar het is losgeraakt van die diepe antropologische noties van gebrokenheid en duister, die het besef levend hielden dat een goed leven niet in onze macht ligt, maar dat we daarvoor op God zijn aangewezen. Nu horen jonge mensen dat ze goed zijn en kunnen worden wat ze willen. En dan wordt het erg gevaarlijk. Dan sluit die druk om iets van jezelf te maken aan bij de onuitroeibare neiging van mensen om zichzelf te rechtvaardigen. Maar het is God Die ons redt. Mensen zwoegen liever dan te belijden dat ze zichzelf niet kunnen redden. Onbegrijpelijk, maar waar.”

Kontekstueel (tijdschrift voor gereformeerd belijden nú) interviewde de Amerikaanse lutherse theoloog Andrew Root, van wie recent een boek in het Nederlands uitkwam (”Wachten op God”).