De leider van de grootste regeringspartij stelde dat hij geen enkele aanpassing zal dulden. Als dat wel gebeurt, is „het voorbij met dit kabinet”. Ook asielminister Faber beet van zich af. „Als vakminister ga ik niets aanpassen”, stelde de PVV-bewindsvrouw woensdag monter.

De vraag is of het politiek gezien zo handig is van de PVV’ers om er weer eens met gestrekt been in te gaan. Nederland heeft geen staatkundig systeem waarbij één partij de dienst uitmaakt en naar hartenlust de eigen politieke agenda kan uitvoeren.

Nederland is een coalitieland. En ook de PVV maakt deel uit van een coalitie. Om de samenwerking in stand te houden, is het niet meer dan normaal om rekening te houden met hetgeen de andere coalitiepartners vinden. De grootste partij heeft daarin een extra verantwoordelijkheid.

Mogelijk dat CDA en SGP de wetten in de Eerste Kamer aan een meerderheid kunnen helpen, maar die steun zal ook niet gratis zijn; politiek is een kwestie van geven en nemen.

De acties van Wilders en Faber zijn in dat licht bezien onverantwoord. Bovendien kan de PVV hiermee zichzelf opnieuw in de vingers snijden. Dat gebeurde vorig najaar ook. Toen beweerde Wilders bij hoog en laag dat er een crisiswet moest komen om de asielproblematiek aan te pakken. Hij had „geen ruggengraat van een banaan”, zei hij over zichzelf. Uiteindelijk bond de PVV-voorman in en kwam de crisisnoodwet er niet. Coalitie en kabinet kozen voor een parlementaire route, zodat de wetten voor ze naar de Tweede Kamer gaan van advies worden voorzien door de Raad van State.

Afgelopen maandag adviseerde de Raad dringend om de omstreden wetsvoorstellen niet in de huidige vorm in te dienen. Coalitiepartij NSC staat voor goed bestuur en zal het advies niet zomaar aan de kant schuiven.

Lees ook

Wilders gaat voor alles of niets en zet NSC opnieuw voor het blok 

De grote vraag is of de coalitie eruit gaat komen. Het kabinet is nu aan zet. De vraag die op de achtergrond speelt, is: zal Wilders echt het vertrouwen in het kabinet opzeggen als de ministersploeg besluit tot aanpassingen? En hoe geloofwaardig is minister Faber nog als ze toch akkoord gaat met aanpassingen? De vraag stellen is hem beantwoorden.

En dan is er nog een belangrijk punt waarmee Wilders moet rekenen. Als het kabinet deze discussie tot een goed einde weet te brengen en de asielwetten door de Tweede Kamer kan loodsen, moeten de wetten ook nog door de Eerste Kamer. En daar heeft de coalitie geen meerderheid. Mogelijk dat CDA en SGP de wetten aan een meerderheid kunnen helpen, maar die steun zal ook niet gratis zijn. Politiek is een kwestie van geven en nemen. Wilders en Faber doen er daarom verstandig aan niet zo hoog van de toren te blazen.