Dat bleek woensdag tijdens het congres Toekomst van Solar in het Louwman Museum in Den Haag.

Al tijdens de presentatie van het Nationaal Solar Trendrapport 2025 bleek dat de dip van vorig jaar –30 procent lagere verkopen– onder meer te maken heeft met het enorme succes van zonne-energie in Nederland. „Nederland is Europees kampioen zon en jullie kunnen daar allemaal trots op zijn”, complimenteerde Hrvoje Medarac het publiek bij de presentatie.

De senior researcher bij onderzoeksbureau Dutch New Energy Research vertelde dat Nederland per hoofd van de bevolking op plek één staat in Europa. En naar oppervlakte overigens op twee achter eilandstaat Malta, maar met een straatlengte voorsprong op België (816 om 351 kW zonvermogen per vierkante kilometer). Volgens het rapport zouden inmiddels al op de helft van de koopwoningen zonnepanelen liggen. De consumentenmarkt raakt verzadigd voor zonnepanelen.

Salderingsregeling

Negatieve berichtgeving in de media over het afschaffen van de salderingsregeling zou consumenten ook huiverig hebben gemaakt in 2024. De salderingsregeling –waarmee je teruggeleverde zonnestroom mag wegstrepen tegen elektriciteitsgebruik op andere momenten– stopt in 2027. Sommige media zouden volgens diverse sprekers het beeld hebben gecreëerd dat zonnepanelen daarom geen slimme aanschaf meer zijn. Ze maakten korte metten met dat vooroordeel.

Een van hen was Doekle Terpstra, voorzitter van ondernemersvereniging Techniek Nederland. „Bij alles wat met duurzaamheid te maken heeft, lijkt het te gaan over de kosten en het rendement. Dat vind ik ridicuul. Als we een nieuwe keuken aanschaffen, vragen we toch ook niet naar de terugverdientijd? Daar hoeft toch ook geen salderingsregeling voor te komen? Ik ben verbaasd over de hardnekkigheid van het begrip terugverdientijd. Zonnepanelen blijven lonen.”

Zelfs met een terugverdientijd van 17 jaar is het rendement van zonnepanelen volgens Terpstra bijna 6 procent. „Dat is stukken meer dan de rente bij de bank.”

Nieuw imago

Volgens Robin Quax, energie-expert bij kennisinstituut TKI Urban Energy, is zonne-energie toe aan een nieuw imago. „In plaats van dat het erover gaat hoeveel je ermee verdient, moet het nu gaan over de zekerheid die zelf energie opwekken geeft.”

Niet het rendement, maar de zelfvoorzienendheid moet dus het nieuwe verhaal voor zonnepanelen worden. Quax kwam zelfs met een heuse contactadvertentie voor zonne-energie: „Makkelijke goedkope stroom zoekt nieuwe match. Echt zonnetje in huis. Ik hou van een warme douche en autorijden. Met wat opslag verlicht ik ’s avonds je huis en help met koken. Betrouwbare partner in tijden van (energie)crisis.”

Ondertussen is het voor huishoudens zinvol om ervoor te zorgen dat de zonnepanelen maximaal lonen. Daarvoor is het volgens de expert nodig om het eigen verbruik te verhogen. Nu schommelt dat rond gemiddeld 25 procent. Hij tipte dat vooral het slim gebruik van een warmtepomp, het slim laden van een elektrische auto en een thuisbatterij daarbij kunnen helpen. „Zo kun je tot wel 90 procent van je zonne-energie zelf gebruiken.”

Kracht van zon

Ook prof. dr. Arno Smets, hoogleraar zonne-energie aan de TU Delft, hield vol dat zonne-energie toekomst heeft. „We blijven de kracht van zon onderschatten.” Hij toonde grafiekjes van de pijlsnelle prijsontwikkelingen van zonnecellen: een steile lijn naar beneden. Ook noemde hij talloze onderzoeken die aantonen dat het eindbeeld van het energiesysteem van de toekomst in Nederland vooral zon en wind bevat: optimaal zou 40 procent zonne-energie zijn. Nu is dat 20 procent. De rest zou met name van windenergie moeten komen.

Dat betekent volgens Smets dat er zo’n 2 procent van het landoppervlak ingeruimd wordt voor zonneweides. „Dat is heel beperkt als we daarmee onze toekomst en economie garanderen. Voor de BV Nederland is die 2 procent beter en duurzamer besteed dan in de landbouw. Mensen die zeggen dat we Nederland moeten voeden? Ik durf je te verzekeren dat we niet gaan verhongeren.”

Van nucleaire energie heeft de hoogleraar geen verwachtingen. „Nu al is zon of wind plus opslag goedkoper. En batterijen zitten nog in de steile leercurve en dalen nog razendsnel in prijs.”

Volgens de hoogleraar kost níét installeren van panelen veel meer. „Als we naar een toekomst van 2 graden opwarming gaan, zullen extreme weersomstandigheden toenemen. Dat is een enorme kostenpost. Sommige plekken op aarde zullen onbewoonbaar worden, waardoor mensen gaan verhuizen.” Dagvoorzitter Harm Edens voegde toe: „Alleen in 2024 zorgden klimaatrampen al voor 320 miljard schade, aldus een verzekeraar onlangs.”

Volgens Terpstra van Techniek Nederland kreeg de zonnemarkt vorig jaar „een pak slaag”, maar blijft hij positief over de verduurzaming van Nederland. „Er is een autonome beweging gaande en die is niet te stoppen.” En hoogleraar Smets’ eindboodschap luidde: „De zon gaat niet onder, de zon komt net op.”