De afgelopen dagen is er druk diplomatiek verkeer tussen onder andere de VS en Rusland en de VS en Oekraïne. Op de belangrijke veiligheidsconferentie in München aan het eind van de week zou dat een hoogtepunt moeten bereiken. De Oekraïnegezant van de nieuwe Amerikaanse president Donald Trump zou er uit de doeken doen hoe Trump een eind denkt te maken aan de oorlog, al tempert hij sindsdien de verwachtingen. Washington en Moskou lijken aan te sturen op onderhandelingen tussen Trump en zijn Russische collega Vladimir Poetin.

Maar vredesbesprekingen kunnen niet buiten Europa om, beklemtonen hoge NAVO-bronnen. Rusland zal niet alleen over Oekraïne, maar over de hele omgang tussen Europa en Rusland afspraken willen maken, zegt een ingewijde topfunctionaris uit een belangrijk NAVO-land. En Trump wil juist dat Europa minder leunt op Amerikaanse bescherming en voor zijn eigen veiligheid instaat, memoreert een evenknie uit een middelgrote lidstaat. Europa zal om aan te kunnen schuiven wel met een heldere inbreng én aandeel in de lasten moeten komen, meent een derde hoge bron.

„Niets over Europa zonder Europa”, onderstreepte ook de Finse buitenlandminister Elina Valtonen dinsdag nog maar eens rond overleg van vijf Noord-Europese landen. Het is volgens haar belangrijk dat Europa erbij is als vredesbesprekingen zouden beginnen.

Onderhandelingen lijken nog ver weg, tekenen bronnen aan. Rusland waant zich aan de winnende hand en is niet erg happig op overleg, zien ze. Ook al is dat volgens veel ingewijden een misvatting en staat ook Rusland er beroerd voor, ze zien geen aanwijzingen dat onderhandelingen wenken. Ook een mogelijke ontmoeting tussen Trump en Poetin moet zo niet worden opgevat, aldus een hoge NAVO-bron.

Daarom is het volgens hen ook nog te vroeg om te zeggen wie namens Europa zou kunnen spreken. De leiders van de Europese zwaargewichten Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk moeten niet te snel worden afgeschreven, meent een bron. Er is tegen alle drie wel wat in te brengen, maar dat zou kunnen veranderen.