Het imperialistische Japan werd in 1945 bedwongen door atoombommen. Nadien demilitariseerde het land onder druk van de Verenigde Staten en transformeerde Japan in een democratie. In plaats van grote defensie-uitgaven investeerde Japan in andere sectoren, wat het land welvarend maakte. Het werd zelfs de grootste economie na de VS.

Aan militair geweld dacht Japan inmiddels niet meer, want de nieuwe grondwet van 1947 verbood het voeren van oorlog. Intussen lieten andere landen het wel uit hun hoofd om Japan aan te vallen, bang voor de in dat land gestationeerde Amerikaanse militairen. Afgelopen zondag was de 65e verjaardag van de zogenoemde U.S.-Japan Security Treaty, het verdrag dat onder meer regelt dat de VS troepen op Japanse bodem onderhoudt in ruil voor vrede in het land.

Inmiddels leeft Japan al bijna 80 jaar in vrede. Maar nadat buurland Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel, is het land ontwaakt uit de droom dat oorlog alleen iets van vroeger is. Het heeft in China en Noord-Korea nog meer agressieve buren en het besef drong door dat het zelf militair weerbaar moet worden. Daarop besloot Tokio tientallen miljarden te gaan uitgeven aan langeafstandsraketten en de defensie-uitgaven in vijf jaar tijd te laten stijgen tot 2 procent van het bruto binnenlands product. Volgens opiniepeilingen is de bevolking het daar in grote lijnen mee eens.

In China, Noord-Korea en Rusland heeft Japan agressieve buren

Dat Japan vorige week een nieuwe ambassade bij het NAVO-hoofdkwartier in Brussel opende, past in het plaatje dat Japan zich steeds meer bezighoudt met de eigen veiligheid. Door nauwe banden met de militaire alliantie te onderhouden, hoopt Japan sterker te staan tegenover de agressieve buren. Dat betekent overigens niet dat de NAVO zich in een eventueel toekomstig conflict tussen Japan en China gaat mengen, want Japan is geen NAVO-lid. Omgekeerd hoopt de NAVO een beroep te kunnen doen op de defensie-industrie in het land om sneller benodigde wapens te kunnen aanschaffen.

Intussen is het de vraag hoe de nieuwe regering in de VS Japan zal behandelen. In zijn eerste termijn eiste president Donald Trump meer geld van Japan voor de Amerikaanse troepen daar. De vrees is dat hij opnieuw een dergelijke eis zal gaan stellen. De Japanse buitenlandminister liet dinsdag in Washington zijn evenknie Marco Rubio vast weten dat Japan geen andere keus heeft dan door te gaan op de ingeslagen weg en de eigen defensie blijft versterken. Over enkele jaren kan Japan het op twee na sterkste leger ter wereld hebben.

De komende tijd zal blijken of de hoofdbewoner van het Witte Huis daar genoegen mee neemt. Meer duidelijkheid komt er wellicht in februari of maart, want dan zullen de leiders van de VS en Japan elkaar waarschijnlijk ontmoeten.