De gemeente van Smit en Zwaan bestaat een eeuw
J. Smit en C. Zwaan. Ze waren buren én geestverwanten. Schuin achter hun huis bouwden ze een kerk, half op de grond van Smit, half op de grond van Zwaan. De gereformeerde gemeente komt er nog steeds bijeen.
Smit en Zwaan werden beiden ouderling. Beiden bedachten een naam voor de kerk. Eben-Haëzer, zei de een. Rehoboth, vond de ander. Vandaar dat er twee namen op de gevel staan.
De mensen waren niet lang, net zo min als hun naam. Wie nu bijna twee meter is, kan maar nauwelijks onder het galerijtje door. In de consistoriekamer zit ouderling J.H.J. Hotting te wachten, samen met oud-ouderling J. Smit, kleinzoon van een van de oprichters. Voordat dit kamertje in 1967 werd bijgebouwd, kwam de kerkenraad in de huiskamer van opa Smit bijeen.
Een brede sloot zigzagt achter het bedehuis langs. In 1993 is de kerk richting Smits huis uitgebreid met een zaal. ’s Zomers zitten daar vakantiegangers, ’s winters de catechisatiegroep, of een vereniging. Smit is samen met G. Bouterse voorzitter van de jeugdvereniging, die vier leden telt. Hotting heeft vijf catechisanten: drie uit de gemeente en twee van buitenaf.
De groep kerkgangers is wel wat geslonken. „Jongeren die met iemand uit een grotere gemeente trouwen, trekken daar vaak naartoe. Soms haakt er iemand af. Dat doet pijn.”
Vroeger telde de gemeente enkele grote gezinnen. Op het hoogtepunt eind jaren 90 waren er 99 leden. Nu zijn het er 65, onder wie enkele gezinnen uit Den Oever, 27 kilometer naar het noorden.
Opperdoes telt zo’n 2000 inwoners. Er staan vier kerken aan dezelfde straat: de Kerkebuurt, die verderop Noorderpad heet. Vanouds staat Opperdoes bekend als protestantse enclave. De omgeving was eerst behoorlijk rooms en is nu vooral erg seculier.
De omgeving was eerst behoorlijk rooms en is nu vooral erg seculier
Vier broers
Op de boerderij tegenover het kerkje groeide Smit op. Zijn ouders waren kostersechtpaar, wel 48 jaar. Zijn opa, de ouderling, kwam elke dag bij hen eten, want hij was weduwnaar. Toen hij in 1966 aan longkanker stierf, waren zijn laatste woorden: „Hun geeft Hij moed en krachten, die hopend op Hem wachten.” Zo reisde hij af.
Hottings oom werd zijn opvolger. Hottings vader was diaken in De Rijp, maar ging in 1973 ook naar Opperdoes. Later waren de broers daar samen ouderling. Twee andere broers waren ouderling in Amsterdam-Noord. Tijdens classisvergaderingen zaten ze weleens met z’n vieren naast elkaar. Momenteel heeft Opperdoes twee ouderlingen en twee diakenen: driemaal Hotting en diaken H.J. Everse, afkomstig uit Yerseke.
Ouderling C. Zwaan preekte, als oefenaar, tot hij in 1938 overleed. Daarna was er dikwijls leesdienst. „De laatste tijd hebben we echter opmerkelijk vaak een predikant of een student. De Heere stuurt Zijn knechten, zo ervaren we dat. En Hij weet wat het Woord doet.”
Nadat de gemeente vele jaren bij een harmonium zong, werd in 1996 het pijporgel geplaatst uit de kerk van de opgeheven gemeente in Zuid-Beijerland. beeld Martin Mooij
De smalle kerk is aan één kant uitgebouwd. beeld Martin Mooij
J.H.J. Hotting (l.) was diaken (2002-2006) en is sinds 2006 ouderling. J. Smit was diaken (1981-1999) en ouderling (1999-2008).
beeld Martin Mooij
Liturgisch centrum. beeld Martin Mooij
J.H.J. Hotting (l.) was diaken (2002-2006) en is sinds 2006 ouderling. J. Smit was diaken (1981-1999) en ouderling (1999-2008).
beeld Martin Mooij
