„Enschede schoonste stad van Europa”, heet de motie die de gemeenteraad heeft aangenomen. De raad stelde voor aan de landelijke overheid te vragen of het mogelijk was een tijdelijke proef te organiseren met de boetes van 1000 euro, „of een vergelijkbare maatschappelijke werkstraf” zoals vuilprikken.

Dat idee wijst het ministerie af. „De wet kent geen bepalingen om ten aanzien van boetes te experimenteren”, staat in de brief namens justitieminister David van Weel. Afval laten slingeren is volgens de ambtenaar niet ernstig genoeg voor zo’n hoge boete. „Ik wil het wegwerpen op straat van een blikje, fastfoodverpakking of andere rotzooi geenszins bagatelliseren, maar een boete moet wel proportioneel zijn.” Volgend jaar gaat de landelijke maximumboete voor zwerfafval van 160 naar 170 euro.

Het ministerie stelt een alternatief voor: een last onder dwangsom om te voorkomen dat mensen na een boete opnieuw afval op straat gooien. Hoe hoog die dwangsom is, mag de gemeente zelf bepalen. „Voor zo’n pilot heeft u mijn toestemming niet nodig.”