„Tot nu toe hebben wij de minister heel veel ruimte gegeven”, zei Van der Burg woensdag in een Kamerdebat over het Midden-Oosten met buitenlandminister Caspar Veldkamp. De Kamer moet bewindspersonen de ruimte geven om te kunnen „anticiperen en handelen”, vindt Van der Burg. „Maar het wordt wel steeds lastiger om die lijn te blijven volhouden.”

De VVD ziet dat „de methodes die tot nu toe worden gebruikt niet het gewenste resultaat hebben”, aldus de liberaal, die zei dat er een onmiddellijk staakt-het-vuren moet komen en dat daarbij een „gigantisch hulpverleningsproject” moet worden gestart. „Juist in de diplomatie heb je altijd de wortel en de stok.” Daarmee wordt het verschil tussen een ‘zachte’ aanpak en hardere maatregelen bedoeld.

De VVD’er ging echter niet concreet in op de vraag welke ‘stok’ de partij zou willen inzetten. Van der Burg wil van het kabinet horen of de Nederlandse aanpak concrete resultaten heeft opgeleverd. Ook wil hij weten aan welke hardere middelen door het kabinet wordt gedacht, en wanneer volgens het kabinet het moment is gekomen om van „gedrag, positie, rol” te veranderen. „En ik heb gesuggereerd dat voor de VVD het moment wel heel erg nadert om inderdaad van strategie te gaan veranderen.”

Cruciaal

Voor de stemmingsuitslag bij Israëlmoties is de opstelling coalitiepartijen VVD en NSC veelal cruciaal, zo schreef het Reformatorisch Dagblad eerder. Als beide partijen tegen een motie op dit thema zijn, is het in de praktijk onmogelijk dat die motie het haalt. De iets grotere VVD kan echter ook zonder NSC, maar met het CDA, het blok Israëlkritische partijen aan een meerderheid helpen. DENK, PvdD, SP, GroenLinks-PvdA, D66 en Volt stemmen vaak hetzelfde als het om Israël gaat. Samen hebben zij 47 zetels. Met de 5 CDA-zetels en 24 VVD-zetels is er een nipte meerderheid van 76 zetels.

De praktijk zal echter moeten leren hoe ver de VVD echt wil gaan. De woorden van Van der Burg willen zeker niet zeggen dat het Israëlkritische blok vanaf nu steevast kan rekenen op een extra medestander. Naar verwachting zal de VVD behoedzaam en stapsgewijs te werk gaan, en niet in de mate en het tempo die linkse partijen graag zouden zien.

Arrestatiebevel

Tijdens het debat werd ChristenUnieKamerlid Don Ceder kritisch bevraagd op de positie die zijn fractie innam ten aanzien van het arrestatiebevel tegen onder andere de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. De ChristenUnie stemde eind vorige maand tegen een motie om gehoor te geven aan de arrestatiebevelen.

In een stemverklaring wees Ceder er toen op dat er sprake was van een precedent: regeringsleden van een staat die geen partij is bij het Internationaal Strafhof, namelijk Israël, „zijn betrokken geraakt bij een arrestatiebevel vanwege betrokkenheid bij een formeel niet erkende staat”. Het probleem van de CU zit hem in de vragende partij, zei Ceder woensdagavond. „In het geval van Poetin was dat Oekraïne, dat voldoet aan de criteria van een staat. In het geval van Netanyahu is één van de vragen dat Palestina geen erkende staat is”, aldus de CU’er. „Wij hebben gezegd dat er een aantal juridische vragen zijn die nog beantwoord moeten worden. Dat sluit aan bij de afwegingen die door meerdere landen zijn gemaakt.”

Volt-leider Laurens Dassen noemde de argumentatie van Ceder „volstrekt onzin”. Hij stelde dat jaren geleden al beslecht is Palestina een verdragsstaat is. Ook sprak hij van „een legitieme basis voor jurisdictie over oorlogsmisdaden”. Ceder weet dat het onzin is, zei Dassen, „want dit is voor de ChristenUnie heel gevoelig”.

Dassen verwees Ceder naar de website van CU-jongerenorganisatie PerspectieF. „Daar staat de argumentatie keurig uitgelegd.” Volgens PerspectieF had de CU-fractie voor de motie over de arrestatiebevelen moeten stemmen. Ceder kon het betrekken van de CU-jongerenorganisatie bij de discussie niet waarderen.