Het was diezelfde dag een berichtje in de marge van het nieuws: de gemeente Katwijk moet opnieuw kijken naar plannen voor de aanleg van de nieuwe woonwijk Valkenhorst. De Raad van State geeft de gemeente daarvoor een halfjaar de tijd.

De situatie in Katwijk is tekenend voor de rest van Nederland. Het is, mede door stikstofregels, moeilijk om geschikte locaties te vinden. En als er dan een plan ligt en de vergunningen zijn verleend, gaan vaak jaren verloren aan juridisch getouwtrek. Altijd zijn er wel tegenstanders te vinden, en niet alleen onder milieuactivisten. Katwijk bijvoorbeeld joeg buurgemeente Wassenaar tegen zich in het harnas, die bang is dat de leefbaarheid en het welzijn van de eigen burgers in het geding is.

Landelijk is het tekort intussen opgelopen tot zo’n 400.000 huizen. De woningbouw moet in een hogere versnelling om dat in te halen. Minister Keijzer heeft met partijen uit de sector afgesproken dat regels worden vereenvoudigd en vergunningverlening wordt versneld. Daarmee moet de gemiddelde tijd tussen de vergunningaanvraag en oplevering van tien naar zeven jaar gaan.

Voor ongeveer 75.000 nieuwe woningen is al een plek gevonden. Zo moeten er in totaal 63.000 nieuwe huizen worden gebouwd bij Utrecht, 6500 woningen bij Lisserbroek en Nieuw-Vennep in de Haarlemmermeerpolder, en 5000 woningen bij Lansingerland ten zuiden van Zoetermeer.

Doorbraakaanpak

Deze projecten zijn tot stand gekomen dankzij de „doorbraakaanpak” van het ministerie. Die omvat een samenwerking tussen Rijk, marktpartijen en woningcorporaties. Als er knelpunten in de samenwerking ontstaan, moeten de partijen transparantie geven over bijvoorbeeld hun financiën. Begin volgend jaar wil Keijzer de rest van de in totaal twintig locaties aanwijzen waar dankzij deze aanpak gebouwd kan worden.

Het is de bedoeling dat jaarlijks 100.000 nieuwe woningen worden gerealiseerd. Het vorige kabinet wilde dat ook, maar haalde dat streefgetal telkens niet. Wel werd het aantal jaarlijks gerealiseerde woningen steeds groter. Vorig jaar zijn er bijna 90.000 nieuwe woningen bijgekomen.

Het streven om ten minste twee derde van de nieuw te bouwen woningen betaalbaar te laten zijn, blijft overeind. Dit betekent een maximale huur van 1156 euro per maand of een verkoopprijs van 390.000 euro. Daarbij moet 30 procent sociale huur zijn (tot 879 euro per maand).

Voor de komende vijf jaar trekt de overheid miljarden euro’s voor al die betaalbare woningen uit, maar gemeenten moeten wel de helft bijbetalen. De eis geldt voor een gehele regio: gemeenten mogen onderling de verdeling zelf bepalen.

Ontevreden

Niet alle sectorpartijen hebben hun handtekening onder de afspraken van de woontop gezet. Zo is de Woonbond, die de belangen van huurders vertegenwoordigt, ontevreden dat het kabinet huurverhogingen niet verder aan banden legt. Ook pensioenfondsen en verzekeraars staan niet achter het akkoord.

Premier Dick Schoof is blij met het akkoord. Wel erkent hij dat het de komende jaren nog „duwen en trekken” blijft.

Terug naar Katwijk: de 5600 beoogde huizen in dat plan zijn een druppel op een gloeiende plaat, maar de gemeente blijft optimistisch. Verantwoordelijk wethouder Gerard Mostert denkt dat er straks „eindelijk” gebouwd kan worden „voor al die mensen die een woning zoeken”. En landelijk? Binnen een halfjaar komt de regering met plannen om vertraging door bezwaarprocedures te beperken.