Manifestatie tegen Jodenhaat in Amsterdam op verkeerde plek in geschiedenis
Een manifestatie tegen Jodenhaat op het Stoperaplein krijgt massaal steun. De politie pakt enkele activisten op. Burgemeester Femke Halsema krijgt forse kritiek. „We staan hier op de verkeerde plek.”
Deelnemers aan de manifestatie tegen Jodenhaat in Amsterdam. beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
Tegendemonstranten bij de manifestatie. beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van Flymen
beeld ANP, Ramon van FlymenRuim 25 organisaties en kerken organiseerden donderdagavond in Amsterdam een bijeenkomst tegen Jodenhaat. De demonstratie zou aanvankelijk op de Dam plaatsvinden, maar Amsterdam stuurde aan op een alternatieve locatie. De politie zou de veiligheid op de Dam tijdens de drukste koopavond van het jaar niet kunnen garanderen. Ook een pro-Palestijnse demonstraties van zaterdag op de Dam mag niet doorgaan.
Christenen voor Israël (CvI), het CIDI en het Centraal Joods Overleg kozen voor verplaatsing naar het Stoperaplein. „Wij staan achter onze Joden”, klinkt het donderdagavond tijdens vele toespraken. Veel bezoekers dragen A4’tjes mee: ”Never again” (nooit weer) en ”Nooit meer is nu!”
„We staan hier bij de Stopera op de verkeerde plek maar ook op verkeerde plek in de geschiedenis” - Rob Oudkerk, oud-politicus
Oud-politicus Rob Oudkerk wijst er in zijn toespraak op dat de manifestatie op de verkeerde plek wordt gehouden: „We staan hier bij de Stopera in de coulissen van de Dam. ”Nooit weer” is ”ooit weer” geworden.” Oudkerk citeert koning Willem-Alexander over de situatie voor Joden in de jaren dertig. „Het ging heel geleidelijk. Niet meer naar het zwembad of naar het orkest, niet meer mogen studeren. Op straat gezet, opgepakt en weggevoerd.”
„We staan hier bij de Stopera op de verkeerde plek: ”Ooit weer” is: draag maar geen keppeltje als je de stad ingaat, want je kunt in elkaar geslagen worden. ”Ooit weer” zijn de media die hun woorden zo zorgvuldig kiezen dat daders slachtoffers worden. ”Ooit weer” is de burgemeester van Amsterdam die zegt: Ga maar niet naar de Dam, want daar is het te gevaarlijk voor jullie.” Het publiek reageert met luid boe-geroep over Halsema. „Lieve mensen, we staan hier, maar óók in de geschiedenis, op de verkeerde plek.”
Politiemacht
De manifestatie tegen Jodenhaat vindt plaats op de stoep van het stadhuis, met een podium onder de luifel van de hoofdingang. Links staat een enorm videoscherm met livebeelden. Bezoekers op het bomvolle plein zwaaien met Israëlische vlaggen. Burgemeester Halsema laat zich niet zien.
De politie zet een klein legertje agenten in met een vloot aan ME-busjes, politiepaarden, arrestatieteams, een drone en een cameravoertuig om ongeregeldheden van activisten de kop in te drukken. Om de hoek staat een waterkanon paraat.
Vanwege de onveiligheid in Amsterdam roept CvI bezoekers op voorzichtig te zijn met het zichtbaar dragen van Israëlische uitingen, zoals vlaggen. Honderden deelnemers komen met veertien bussen uit Leeuwarden, Urk, Giessen, Staphorst, Nijkerk en Alblasserdam.
Mijn Redder
Ds. K.J. Kaptein uit IJsselmuiden wijst erop dat de God van Abraham, Izak en Jakob heeft gezegd: Israël is Mijn volk. „Wie Mijn volk aanraakt, raakt Mijn oogappel aan.” Applaus weerkaatst tegen de Stopera. „God kan Zijn volk niet vergeten. Hoeveel vijanden Israël ook heeft, God zal Zijn beloften waarmaken. De Eeuwige heeft gezegd: Ik zal Sion troosten.”
„Mijn Redder was een Jood, mijn Bijbel is Joods” - Ds. K.J. Kaptein, hersteld hervormd predikant
„Mijn Redder was een Jood”, zegt de hersteld hervormde predikant. Opnieuw luid applaus. „De apostelen waren Joden. Mijn Bijbel is een Joods boek.” Weer instemmend geklap. „Onopgeefbaar zijn wij verbonden met het Joodse volk. Het zijn ónze Joden. Het blijven ónze Joden en daarom staan we pal achter onze Joden.” Ds. Kaptein citeert Ruth, de Moabitische: „Jullie volk is ons volk…” De mensenmassa maakt hardop de zin van de predikant af: „…en jullie God is onze God.” Het sonore geluid van sjofars mengt zich met applaus.
De druk op Joden is sinds 7 oktober vorig jaar „enorm toegenomen”, zegt CvI-directeur Frank van Oordt in zijn openingstoespraak op een bomvol Stoperaplein. „Sinds de gruweldaden van Hamas is het hek van de dam en is de Dam niet veilig meer”, zegt hij, onder andere verwijzend naar de Jodenjacht van 7 november.
„We zijn daar klaar mee”, verklaart Van Oordt. „We staan nu op voor onze Joden en we gaan niet meer zitten. De manifestatie is niet georganiseerd omdat we van demonstreren houden, maar omdat we niet langer stil kunnen zijn. Mede dankzij de Joodse gemeenschap heeft ons land gebloeid, zowel economisch, cultureel als moreel.”
Door het dak
De waardige manifestatie wordt enigszins verstoord door gillende activisten. „Free, free Palestine”, schreeuwen een paar vrouwen. „Kolonisten, kolonisten, dat is wat jullie zijn.” Agenten voeren de activisten weg. Aan de overkant van het water schreeuwt een groepje anti-Israëldemonstranten om aandacht. „Love Jesus, hate Israël”, meldt een stuk karton. De politie sluit de activisten –met mondkapjes en Arafatsjaals– in en fotografeerde hen één voor één. Zonder gezichtsbedekking.
Het aantal meldingen over antisemitisme is in 2023 „door het dak” gegaan, deelt Naomi Mestrum van het CIDI mee. „We sloten vorig jaar af met een recordaantal.” Het beeld over dit jaar is „nog verontrustender”, aldus de CIDI-directeur.
„Ik had liever met u op de Dam gestaan”, zegt Mestrum onder de Stoperaluifel tegen de aanwezigen. „Op de Dam mag iedereen voor bijna alles demonstreren. Maar wij niet. Vanwege de bedreiging van onze veiligheid. Dat is de realiteit waarin we leven. Onrust en dreigen met geweld wint het zo in onze straten.”
Van de Joodse gemeenschap is geen gevaar te duchten - Noami Mestrum, directeur CIDI
Van de Joodse gemeenschap valt „niets te duchten”, benadrukt Mestrum. „Wij gebruiken geen geweld en zijn gezagsgetrouw. Al eeuwenlang. Bij ons is er woede, frustratie, angst en onzekerheid, maar we zullen ons blijven gedragen, totdat we wellicht op een kwade dag moeten besluiten dat er geen plaats meer voor ons is in Nederland. Dat geweld heeft gewonnen, dat intimidatie en schelden loont.”
Rabbijn Yanki Jacobs vraagt zich af of er nog plaats is voor Joden in Nederland. „Als de Nederlandse samenleving sterk genoeg is het hoofd te bieden aan haat, dan is mijn antwoord volmondig: Ja. Maar… daar hebben we wel mensen voor nodig die zich uitspreken. Dat doet u, daar ben ik u erkentelijk voor”, zegt de rabbijn tegen de bezoekers.
Holocaustoverlevende
Holocaustoverlevende Deborah Maarsen-Laufer vraagt zich in haar toespraak van drie minuten af wat je allemaal kunt doen in zo veel tijd. „Drie minuten waren 80 jaar geleden genoeg om mijn ouders, zusjes en mij uit het huis te halen. In kampen werd soms binnen drie minuten na aankomst de keus gemaakt tussen leven en dood.”
Tachtig jaar later zijn voor een overlevende veel dingen anders, maar voor een overlevende is ook „angstaanjagend veel hetzelfde”. In Nederland vliegen geen raketten door de lucht, maar veilig voor Joden is het helaas ook niet. Ik vraag me af, voor mijn kinderen en kleinkinderen: Waar gaat dit naartoe?”
Ze wijst naar het geweld van 7 november tegen Israëlische voetbalsupporters. „Toen berichten rondgingen over mishandelingen van Joden hadden mensen uit Urk geen drie minuten, maar drie seconden nodig om in actie te komen.” Ze vraagt tot slot aandacht voor de 101 gijzelaars van Hamas in Gaza.
Geestelijke strijd
Jacques Brunt van de stichting Op de bres voor Israël ziet een geestelijke strijd. „Het groeiende antisemitisme heeft ten diepste een geestelijke oorzaak”, zegt Brunt, verwijzend naar Psalm 2: „Waarom woeden de heidenen…” Deze opstand en strijd is echter bij voorbaat verloren. „De Heere komt tot Zijn doel met Israël en de volkeren door de hand van de Messias. Zie de Leeuw uit de stam van Juda heeft overwonnen.”
De manifestatie loopt ten einde. Het publiek laat nog één keer van zich horen. Met het lied Hevenu Shalom Aleichem – ik wens je vrede van de Heere. Uit volle borst.
