Waar de muren van het museum tot voor kort nog vol hingen met de schilderijen van Breitner, zijn de zalen nu gevuld met een bonte mix van hedendaagse kunst: van portretten die ons een spiegel voorhouden tot indrukwekkende vergezichten op de wereld en het heelal. De ruim 150 kunstwerken zijn gemaakt door kunstenaars uit Europa, Afrika, Amerika en Azië en maken sinds korte of lange tijd deel uit van een van de drie Nederlandse particuliere collecties waaruit de expositie is samengesteld.

„Sommige collecties van de belangrijkste verzamelaars zijn tot wasdom gekomen. Nu is het tijd om daar de vruchten van te plukken.” Museumdirecteur Jan Rudolph de Lorm is blij deze tentoonstelling te verwelkomen in zijn museum, dat toch vooral bekend staat om de meer klassieke tentoonstellingen rond impressionisten en modernisten. „We laten het ”nu” zien, het is leuk, experimenteel. Mensen komen makkelijker af op het veilige vertrouwde, dit is grensverleggend.”

De Lorm heeft gelijk. Gastcurator Hans den Hartog Jager schotelt de bezoekers een verrassende mengeling van schilderijen, beelden, foto’s en video’s voor, gegroepeerd rondom thema’s als mens, abstractie, natuur, buiten en binnen. De eerste zaal trapt af met allerlei ”mensbeelden”. Ze staan op de vloer, hangen aan de wanden, bungelen aan het plafond, reiken naar de hemel. „Ze laten op zeer persoonlijke wijze zien hoeveel verschillende gedaantes de mens wel niet kan aannemen”, schrijft Den Hartog Jager in de begeleidende catalogus. „Kijk maar: trots en weifelend zijn ze, zwart en wit, vrolijk en verbaasd. Geen misverstand: deze werken zijn geen spiegel, die hebben we allemaal al thuis. Deze werken tonen de rijkdom en de variëteit van de mens voorbij je eigen voorstellingsvermogen.”

Superman

”The Manifestation” van de Zuid-Afrikaanse Mary Sibande is zo’n werk. Op een sokkel staat een knalblauw beschilderd bronzen beeld van een zwarte vrouw. Ze draagt een traditionele jurk met schort die een huishoudster droeg in de jaren van de apartheid. Voor wie breit deze dame het kledingstuk met Supermanlogo? En wie is in dit beeld eigenlijk de held? Indrukwekkend is ook ”Synonym” van Reena Saina Kallat uit India. Van een afstand ziet het werk eruit als een portret. Eenmaal dichtbij ziet de bezoeker dat de ogen, neus en mond uiteenvallen in pixelachtige beelden die bestaan uit honderden namen van vermiste personen verspreid over heel India.

Dergelijke verhalen maken de kunstwerken heel interessant. Want nee, ze spreken niet altijd direct aan vanwege hun schoonheid en ja, ze roepen vaak vragen op en doen verwonderen. Maar het is juist die combinatie die zorgt voor een spannend kijkspel waar je niet genoeg van krijgt.

„Sommige collecties zijn tot wasdom gekomen; nu is het tijd om daar de vruchten van te plukken” - Jan Rudolph de Lorm, directeur Singer Laren

In een van de volgende zalen gaat het over de natuur. Op het schilderij ”Timeline 2898 BC-1964 AD” van de Amerikaan Jonathan Marshall is een omgezaagde boom met jaarringen te zien, fijntjes getekend met inkt en potlood. De ringen laten zien hoe oud de boom is. Wat heeft deze boom allemaal meegemaakt? Vijftig van de ringen hebben een klein bordje, waarop voor de kunstenaar belangrijke historische gebeurtenissen staan geschreven die plaatsvonden op het moment dat die laag werd gevormd, uit de periode 2898 voor Christus tot 1964 na Christus, bijvoorbeeld ”2500 BC Stonehenge opgericht”, ”1184 BC Val van Troje” en ”900 AD Vikingen ontdekken Groenland”. Het roept vragen op als: wat hebben oude bomen in onze eigen omgeving meegemaakt en welke gebeurtenissen daarvan mogen komende generaties niet vergeten?

Intiem

Van de ruimtes die volgen is die met het thema ”binnen” de meest intieme. Hier hangt het prachtige interieur van Tjebbe Beekman, draait een fraaie film van een venster naar buiten met de huiskat die naar binnen wil en hangt het intrigerende bloemstilleven van verf en borduursels door Michael Raedecker, dat de mysterieuze titel ”corrupt” draagt. In het midden van de zaal staat een met vazen gevulde tafel.

Mooi in hun fragiliteit zijn de kapotte Chinese Han-dynastie vazen, die de Utrechtse Bouke de Vries volgens de Japanse kintsugi-techniek met goudverf aan elkaar gelijmd heeft. „Wanneer je werkt met kapotte dingen, zie je ze op een andere manier dan wanneer ze perfect zijn”, aldus De Vries. Is dat met mensen ook niet zo?

Aan het grasduinen door de bonte verzameling die de tentoonstelling ”My World” biedt zit een voordeel en een nadeel: het nadeel is dat niet alles zal aanspreken en er meer context bij een kunstwerk nodig is om het te begrijpen en te waarderen; het voordeel is dat het zeer verrassend is, het brein uitgedaagd wordt en je na het museumbezoek met een nieuwe en frisse blik de wereld buiten het museum tegemoet treedt.

_My World is tot en met 12 januari 2025 te zien in Singer Laren,

singerlaren.nl_