Dat is het gevolg van de Prinsjesdagplannen van het kabinet, ontdekte de econoom Raymond Gradus, hoogleraar economie aan de VU Amsterdam. Hij deelde zijn bevindingen in economievakblad ESB.

In de achterliggende tien jaar is de hypotheekrenteaftrek steeds stapsgewijs versoberd. Daar is zowel onder het kabinet-Rutte II als Rutte III toe besloten. Het is dan ook „een vreemde beweging”, vindt Gradus, dat het fiscaal voordeel voor huizenbezitters met een hoger inkomen door het kabinet-Schoof wordt verruimd.

Het is volgens Gradus aan de Eerste Kamer om deze trendbreuk te keren. De Senaat buigt zich de komende weken over het Belastingplan. Naar een eerste, voorzichtige inschatting van de hoogleraar kan het de schatkist 300 tot 400 miljoen euro opleveren als van de verruiming wordt afgezien. Dat geld kan wat Gradus betreft benut worden om te bewerkstelligen dat de btw-verhoging voor boeken, kranten, cultuur en sport definitief van tafel gaat.

„De hypotheekrenteaftrek is veel te ingewikkeld gemaakt” - Raymond Gradus, hoogleraar economie

De koerswijziging inzake de hypotheekrenteaftrek hangt samen met de nieuwe belastingschijf die het kabinet op Prinsjesdag presenteerde. De introductie daarvan heeft consequenties voor de hypotheekrenteaftrek: het zorgt ervoor dat het hypotheekrenteaftrektarief voor midden- en hogere inkomens hoger ligt dan voor lagere inkomens. Tot op heden was dit tarief voor iedereen gelijk.

Om precies te zijn gaat voor woningbezitters met een bruto jaarinkomen van 38.441 euro of meer de hypotheekrenteaftrek omhoog. Het is voor fiscalisten onduidelijk of ook inkomens boven de 76.818 euro recht hebben op een verhoogd aftrektarief. Ook het ministerie van Financiën geeft daarover op dit moment geen uitsluitsel. Voor mensen die minder verdienen dan de genoemde grens, gaat het fiscaal voordeel hoe dan ook omlaag.

Bescheiden

Het Financieele Dagblad concludeerde uit eigen berekeningen dat het voordeel voor mensen met een midden- of hoger in komen „in de meeste gevallen bescheiden zal zijn”. Volgens de krant gaat iemand met een bruto jaarinkomen van 60.000 euro en 12.000 euro rentelasten er volgend jaar 39 euro op vooruit.

De hypotheekrenteaftrek is „veel te ingewikkeld gemaakt”, vindt hoogleraar Gradus. Hij schreef zijn bijdrage in het economenvakblad in de wetenschap dat ambtenaren al langer waarschuwen dat de Belastingdienst vanaf 2031 de hypotheekrenteaftrek voor een deel niet langer kan controleren en handhaven. Wat de hoogleraar betreft verdwijnt het fiscaal voordeel voor woningbezitters op termijn. Het kabinet zou daartoe een eerste stap kunnen zetten als het afziet van de voorgenomen verruiming van het fiscaal voordeel voor midden- en hogere inkomens.

Verder zijn de overspannen woningmarkt en concrete Europese afspraken op gebied van de hypotheekrenteaftrek voor de hoogleraar reden om af te zien van de voorgenomen verruiming.