Het nieuws leidt tot grote verontrusting in het Westen. Rusland traint 10.000 Noord-Koreaanse militairen, onder wie 500 officieren en 3 generaals, op Russisch grondgebied. De eerste 8000 Noord-Koreanen, waaronder elitetroepen, zijn volgens Oekraïense inlichtingendiensten al actief in Koersk.

Het Oekraïense leger viel deze Russische grensregio begin augustus binnen en veroverde in korte tijd 1300 vierkante kilometer en pakweg honderd dorpen. Rusland pakte de afgelopen maanden ongeveer 40 procent van Koersk terug in gebieden waar Oekraïne zich tactisch terugtrekt.

Een volledige Russische herovering van Koersk ligt echter niet direct in het verschiet. Het Oekraïense leger graaft zich steeds dieper in. Rusland zou daarom extra troepen moeten terughalen uit de Donbas, maar dat strijdt met de eis van president Vladimir Poetin om geheel Oost-Oekraïne snel te veroveren.

Serieuze escalatie

Rusland neemt nu de toevlucht tot Noord-Koreaanse manschappen. De Amerikaanse president Joe Biden en NAVO-secretaris-generaal Mark Rutte tonen zich zeer bezorgd. „Een aanzienlijke escalatie in de illegale oorlog van Rusland” en een „gevaarlijke uitbreiding van de Russische oorlog”, zei Rutte maandag op het NAVO-hoofdkwartier. Rutte roept Rusland en Noord-Korea op hun acties onmiddellijk te staken.

„Inzet Noord-Koreaanse troepen is een aanzienlijke escalatie in de illegale oorlog van Rusland” - Mark Rutte, secretaris-generaal NAVO

Poetin ontkent de aanwezigheid van de Noord-Koreanen niet, nadat hij in het Russische Kazan werd geconfronteerd met beelden van de training. Foto’s zijn een „serieuze zaak”, zei Poetin eind vorige week tijdens de top van de Brics, een bont samenwerkingsverband van 36 verschillende landen. „Als er afbeeldingen zijn dan weerspiegelen die iets.”

Drempel over

Rusland en Noord-Korea stappen een drempel over. Voor het eerst in de geschiedenis vechten Noord-Koreaanse troepen in Europa tegen een Europees land dat zich verdedigt tegen de aantasting van zijn soevereiniteit.

De Noord-Koreaanse inzet voor Rusland is het resultaat van het Russisch-Noord-Koreaans strategisch militair pact dat beide landen in juni sloten. Kim en Kremlin versterkten daarin hun samenwerking en verplichtten zich tot het leveren van wederzijdse militaire bijstand.

Noord-Korea stuurt al twee jaar wapens en munitie; volgens persbureau Bloomberg tot nu toe 8 miljoen granaten van 122 en 155 millimeter, pakweg 100 KN-23 Hwasong-11-ballistische raketten en een onbekend aantal Bulsae-antitankwapens. De helft van het aantal afgeschoten granaten in Oekraïne is volgens westerse inlichtingendiensten afkomstig uit Noord-Korea.

Het sturen van Noord-Koreaanse grondtroepen is echter van een geheel ander kaliber. Noord-Korea is hiermee feitelijk in oorlog met Oekraïne, verklaarde premier Volodymyr Zelensky vorige week, die waarschuwt voor een nieuwe wereldoorlog.

Grote verliezen

Rusland heeft echter weinig keus. Het Kremlin kampt met een chronisch tekort aan manschappen, onder andere door duizelingwekkend grote verliezen aan het front in Oekraïne. Het aantal gesneuvelde en gewonde Russische militairen schommelt gemiddeld rond de 1250 man per dag. Het Russische leger heeft, sinds de start van de invasie in februari 2022, in totaal ruim 650.000 manschappen verloren, meldt het Britse ministerie van Defensie.

Rusland zoekt naarstig naar oplossingen voor het tekort aan militairen. Poetin durft een mobilisatie echter niet aan, uit vrees voor maatschappelijke onrust. Niet onlogisch dat Rusland daarom kijkt naar bondgenoot Noord-Korea.

De vraag is wat Noord-Korea op de mat kan brengen. Het Koreaanse Volksleger (KPA) is qua aantal manschappen het op drie na grootste ter wereld met 1.280.000 actieve militairen en 600.000 reservisten, zo blijkt uit cijfers van het International Institute for Strategic Studies (IISS). Alleen de legers van China, India en de VS zijn groter.

Noord-Korea beschikt verder over een indrukwekkend arsenaal continentale en intercontinentale ballistische raketten. Met de laatste kan Kim de VS onder vuur nemen. De volledige omvang van het kernwapenarsenaal is niet precies bekend. Noord-Korea, dat de komende dagen mogelijk de zevende kernwapentest uitvoert sinds 2006, zou over voldoende splijtstof beschikken voor veertig tot vijftig kernkoppen. Het wapenarsenaal bezorgt Zuid-Korea én het Westen al decennialang hoofdpijn.

Noord-Korea is gebaat bij het leveren van troepen om zijn kwakkelende, door sancties getroffen economie overeind te houden. Rusland betaalt naar verluidt 2000 dollar per maand per militair. Bovendien krijgt Noord-Korea Russische technologie om kernonderzeeboten en kleine kernkoppen voor intercontinentale raketten te ontwikkelen.

Omslag?

De grote vraag is of Noord-Koreaanse troepen een gamechanger, een doorslaggevende omslag vormen in de oorlog tegen Oekraïne. Het antwoord is: nee. Het aantal van 10.000 Noord-Koreanen is daarvoor te beperkt. De uitrusting en kwaliteit van Noord-Koreaanse militairen lopen ook sterk uiteen, al duurt de dienstplicht voor mannen tien en voor vrouwen acht jaar.

Met de huidige desastreuze Russische verliezen aan het front zou Oekraïne de 10.000 Noord-Koreaanse troepen binnen pakweg tien dagen kunnen wegvagen. Huiveringwekkende gedachte is dat Oekraïne nu een dodelijke jacht opent op de Noord-Koreanen om het sturen van grotere aantallen te ontmoedigen.

Bovendien lopen de Noord-Koreaanse soldaten in Rusland tegen een ernstige taalbarrière aan, waardoor een effectieve inzet op het slagveld sterk onder druk staat. Niet voor niets stuurt Pyongyang naar verluidt met elke dertig militairen een tolk mee.

Toch is de Russisch-Noord-Koreaanse zet van grote strategische betekenis. Niet uitgesloten is dat het leveren van 10.000 militairen een eerste stap is. Om knelpunten te inventariseren, maar vooral ook om de reactie van de internationale gemeenschap te testen. Een vervolgstap met het sturen van 100.000 militairen of meer is volgens deskundigen een realistisch scenario.

Wanhoopsdaad

Rusland waagt met zijn Noord-Koreaanse avontuur een grote gok. De wanhoopsdaad van Poetin lijkt echter goed doordacht. Met een verlenging van de oorlog door inzet van Noord-Koreanen kopen de Russen tijd. Poetin gokt op het verder uiteenvallen van de westerse steun aan Oekraïne, waarvan de eerste tekenen al zichtbaar zijn.

Ook over de timing is goed nagedacht. Het Westen verkeert in grote onzekerheid door de aanstaande Amerikaanse verkiezingen, waarvan de uitkomst grote gevolgen kan hebben voor Oekraïne. Bovendien is NAVO-chef Rutte nog maar net aangetreden.

Ondanks deze onzekere situatie moeten de VS en Europa op korte termijn een antwoord formuleren op deze ernstige Russische escalatie. De aanhoudende Oekraïense roep om westerse langeafstandsraketten te mogen inzetten voor doelen diep in Rusland krijgt hiermee een nieuwe dimensie.

Atacms, Storm Shadows, Scalps en Taurus, westerse raketten voor de lange afstand, kunnen voor Oekraïne een verschil maken. Biden blijft echter de boot afhouden. „Oekraïne zou terug moeten slaan als de Noord-Koreanen Oekraïne binnentrekken”, zegt hij, maar hij zwijgt over doelen in Rusland.

Verder kan het leveren van westerse grondtroepen aan Oekraïne een antwoord zijn op de nieuwe escalatie. Vanuit de Baltische staten klinkt een pleidooi hiervoor al langer. De Franse president Emmanuel Macron lanceerde eind februari ook al een voorstel voor grondtroepen. Voor veel Europese landen is zo’n idee echter een brug te ver. Ook de VS reageren afwijzend uit angst voor escalatie.

Niet negeren

Zuid-Korea vat de koe echter bij de hoorns en belooft Oekraïne extra militaire steun als Noord-Koreaanse troepen meevechten aan het front. Een Zuid-Koreaans team bezoekt daarom Kyiv. Seoul moet rekening houden met Russische militaire bijstand in een eventueel conflict met Noord-Korea. Zuid-Korea, Japan en Taiwan én bondgenoot VS moeten daarom hun militaire draaiboeken aanpassen aan de nieuwe situatie.

Nu al leidt de Noord-Koreaanse inzet tot grote geopolitieke onrust. Het Westen staat voor de grootste uitdaging sinds de Russische invasie in Oekraïne. Rusland en Noord-Korea ongestoord hun gang laten gaan, is het slechtst denkbare scenario. Want één ding is zeker: Poetin stopt niet bij een eventuele overwinning in Oekraïne.