Groen & duurzaamheidNatuur

Spinnen zijn bouwkundig experts

Spinnen zijn bij de meeste mensen niet favoriet. Ze zien er griezelig uit, sommige zijn ronduit gevaarlijk, en ze laten in huiskamers ongewenste webben achter. Maar als we beseffen waar deze diertjes toe in staat zijn, dan slaat de afkeer misschien om in verbazing en verwondering. Het zijn namelijk experts in architectuur, bouwtechniek, scheikunde en informatiekunde.

Zacharias Klaasse
2 November 2024 08:24
beeld Unsplash
beeld Unsplash

Een spin is in staat om met zijn klieren tot wel zeven soorten zijde te produceren. Afhankelijk van welke soort er nodig is, produceert hij een dunnere, elastischer of kleveriger draad. De chemie achter dit proces blijft tot op heden met veel vragen omgeven. Vroeger dacht men dat de vloeibare zijde stolt door contact met lucht, maar dat blijkt niet waar te zijn.

Hoe zit het wel? In het achterlijfje van de spin worden eiwitten op een bijzondere manier uitgelijnd, zodat er uitzonderlijk stevige, elastische zijde ontstaat. Spinrag is het sterkste biologische materiaal op aarde. Het is bijvoorbeeld vele malen sterker dan kevlar, het sterkste materiaal dat mensen kunnen produceren en dat gebruikt wordt in kogelwerende vesten. Als we in staat zouden zijn om een spinnenweb op te schalen tot een diameter van 100 meter –de draden krijgen dan een diameter van 1 centimeter– dan zou het met gemak een Boeing 747 met een spanwijdte van 60 meter en een snelheid van 900 kilometer per uur kunnen tegenhouden.

Bij het weven van een web levert een spin ook acrobatische prestaties van formaat. Als hij een geschikte locatie gevonden heeft, maakt hij eerst een Y-vormig frame van drie ‘spaken’. In een ingewikkelde reeks bewegingen construeert hij vervolgens de rest van het frame en brengt hij de kleverige spiraaldraden aan. Tijdens het weven trekt hij met zijn poten steeds draden uit precies de juiste klier. Zo maakt hij in slechts een uur een web.

Spinnen bestaan niet slechts uit materie, maar ze bezitten ook heel veel kennis en kunde

Waarom blijft een spin niet in zijn eigen web kleven? Dat komt omdat hij zijn poten precies op die draden zet die niet kleven. En mocht hij tijdens een gevecht met een vette vlieg onverhoopt zijn poten op de verkeerde draad zetten, dan zorgen de minuscule haartjes op het uiteinde van zijn poten ervoor dat het contactoppervlak met de draad minimaal is, waardoor er bij het lostrekken van zijn poot toch geen schade aan het web ontstaat.

De Bijbelgetrouwe Duitse wetenschapper Werner Gitt gebruikt het voorbeeld van de spin om aan te tonen dat de wereld om ons heen ‘voorgeprogrammeerd’ moet zijn. Want, spinnen bestaan niet slechts uit materie, maar ze bezitten ook heel veel kennis en kunde. Die programmering maakt het verschil uit tussen leven en dood. Het is als bij een computer met alle onderdelen erop en eraan, maar zonder besturingssysteem: die werkt niet. God schiep niet alleen spinnen, hersenen en moleculen, maar Hij voorzag ze ook van de juiste informatie om te kunnen (over)leven.

Bildad had zich in Job 8:14 misschien even moeten bedenken voordat hij zo laatdunkend over het spinnenweb sprak: „En zijn vertrouwen zal zijn een huis der spinnenkop.”

Zacharias Klaasse is docent wiskunde. Behalve van cijfers houdt hij van de natuur. Daarom schrijft hij maandelijks over de schepping.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer