Israël heeft in de vroege uren van afgelopen zaterdag luchtaanvallen uitgevoerd op Iran, in en rond de hoofdstad Teheran. Bijna tegelijkertijd ligt er een voorstel van Egypte op tafel om tot een staakt-het-vuren van twee dagen in de Gazastrook te komen. Hopelijk is dat het begin van de-escalatie in het Midden-Oosten.
De aanval van Israël op Iran van zaterdag lijkt terughoudender dan eerder werd gevreesd. Doelwitten waren het hoofdkwartier van de Iraanse Revolutionaire Garde, luchtafweerinstallaties, militaire bases en fabrieken waar drones en raketten worden geproduceerd. Israël spreekt van een succesvolle operatie; Iran zegt dat de schade beperkt is gebleven. Wat deze woorden precies betekenen, blijft gissen.
De Israëlische aanval was een reactie op de Iraanse beschietingen van 1 oktober, toen het land zo’n 180 ballistische raketten afschoot op Israël. Dat was weer een antwoord op de uitschakeling van Hezbollahleider Hassan Nasrallah.
De schier eindeloze reeks van actie en reactie, van wraak en vergelding, lijkt erbij te horen in de militaire doctrine van het Midden-Oosten. De ijzeren wet dat niet reageren als een politieke en militaire zwakte wordt gezien, geldt nu ook voor Iran. Een antwoord van Iran zal dan ook niet uitblijven: de Iraanse president Pezeshkian kondigde al een „gepaste” reactie aan.
Wie de ontwikkelingen in het Midden-Oosten volgt, houdt zijn hart vast. De spiraal van geweld kan mismoedig en angstig maken: is een regionale oorlog onvermijdelijk en kan Israël staande blijven als er zo’n conflict uitbreekt?
Maar de spiraal van wraak en vergelding kan niet eindeloos zijn. Vrede zal uiteindelijk triomferen, als de Vredevorst, Jezus Christus, Zijn heerschappij vestigt. Als Hij door het Joodse volk wordt erkend als de Messias, zal dat voor Israël en ook voor de omliggende volken tot rijke zegen zijn. Dat perspectief is meer dan bemoedigend.
Tegelijkertijd is de huidige situatie weerbarstig: er lijkt eerder sprake te zijn van escalatie dan van de-escalatie. Juist nu ligt er een voorstel van Egypte voor een klein, tweedaags staakt-het-vuren in de Gazastrook op tafel. Daarbij zouden vier Israëlische gijzelaars geruild worden voor een aantal Palestijnse gevangenen.
De afgelopen maanden liepen onderhandelingen over een staakt-het-vuren, in allerlei soorten en maten, keer op keer vast. Ondanks het feit dat naast Egypte Qatar en de Verenigde Staten –landen die er voor respectievelijk Hamas en Israël toe doen– steeds een belangrijke rol in de gesprekken speelden. Dat het huidige voorstel is teruggebracht tot een mini-staakt-het-vuren is veelzeggend. Kennelijk heeft een ambitieuzer voorstel nu bij voorbaat al geen kans van slagen.
Het is te wensen dat een klein bestand dit keer wel slaagt, juist nu Hamasleider Sinwar is uitgeschakeld. Wie de situatie van de Israëlische gijzelaars én die van de gewone Gazaan in gedachten neemt, mag hopen op een begin van de-escalatie en een perspectief op een definitief bestand.
