Ook minister Sophie Hermans van Klimaat en Groene Groei was bij de opening aanwezig. Máxima en Hermans kregen na de opening een rondleiding door de fabriek.

Avantium ontwikkelde een technologie om van suikers uit mais of andere granen furaandicarbonzuur, kortweg FDCA, te maken. Dit is de grondstof voor PEF (polyethyleenfuranoaat), een plantaardige vervanger van de kunststof PET (polyethyleentereftalaat), waar bijvoorbeeld frisdrankflessen van worden gemaakt.

Frisdrankmaker Refresco, bierbrouwer Carlsberg en luxeconcern LVMH hebben toegezegd PEF te kopen voor hun verpakkingen. Maar om de verpakkingsindustrie echt duurzamer te maken zijn er snel meer fabrieken voor dit materiaal nodig, zegt topman Tom van Aken van Avantium.

„Dit lijkt het einde van een marathon. Maar eigenlijk begint een nieuwe etappe", legt hij uit. Hij rekent voor dat de fabriek met een capaciteit van 5 miljoen kilo het equivalent van 200 miljoen literflessen kan maken. „Als je bedenkt dat alleen Coca-Cola al 1,8 miljard drankjes per dag verkoopt, zie je dat dit nog lang niet genoeg is."

Broeikasgassen

De uitstoot van broeikasgassen van productie tot gebruik en verwerking van een PEF-flesje is 62 procent lager dan bij PET, stelt Avantium. Ook is PEF even goed te recyclen als PET, wat nodig is om de wereldwijde afvalberg niet te laten groeien.

Van Aken wil met de fabriek in Delfzijl, ’s werelds eerste in zijn soort, aan de industrie tonen dat de technologie op grote schaal werkt. Het idee is om vervolgens licenties te verkopen voor het gebruik van die kennis, waarmee anderen vervolgens op grotere schaal PEF kunnen produceren.

„Daarom is die eerste fabriek zo belangrijk. En ook zo moeilijk, want niemand wil die bouwen. Als die eerste fabriek een succes is, dan bouwen mensen fabrieken die twintig keer groter zijn", legt hij uit.

Avantium is in 2000 opgericht als spin-off van Shell. Licentiedeals moeten het chemiebedrijf winstgevend maken. Nu draait het nog verlies, vorig jaar 34 miljoen euro, en aan kapitaaluitgaven voor de fabriek was Avantium 175 miljoen euro kwijt.

Het bedrijf houdt zich draaiende dankzij financiering van aandeelhouders, kredietverstrekkers en subsidies. Het bedrijf voert momenteel gesprekken met banken en InvestNL over het verlengen van een kredietfaciliteit na maart 2025.

Kritisch

De Plastic Soup Foundation, die zich verzet tegen ophoping van plastic in het milieu, is kritisch. Jeroen Dagevos, hoofd programma’s, zegt desgevraagd: „Onze zorg is dat het zwaartepunt van de productie van PEF bij wegwerpproducten zal komen te liggen, vooral bij eenmalige voedselverpakkingen. Daar komt bij dat PEF in het milieu niet goed biologisch afbreekbaar is en zo nog steeds bijdraagt aan de plasticsoep.”