Bedfords bekendste bewoner
Het is in 2028 vier eeuwen geleden dat John Bunyan in Elstow werd geboren, op een steenworp afstand van Bedford. Hoeveel aandacht krijgt de inwoner van Bedford, hoofdstad van het Engelse graafschap Bedfordshire, nog, en klinkt Gods boodschap er?
Het standbeeld van John Bunyan bevindt zich midden in Bedford, op het drukke kruispunt van The Broadway en St Peter’s Street. Op de achtergrond staat de St Peter de Merton Church. Het standbeeld zelf, in 1874 geplaatst in opdracht van de negende hertog van Bedford, staat niet ver van de plaats waar Bedfords bekendste inwoner jaren gevangenzat. Op de sokkel beelden uit zijn boek ”De Christenreis”: Christen bij de enge poort, zijn strijd tegen Apollyon en het afleggen van zijn zondepak bij het kruis.
De kettingen tussen de palen om het standbeeld heen beelden de tijd van Bunyans gevangenschap uit. Mensen steken haastig over en keuren het monument geen blik waard. Niemand lijkt oog te hebben voor het standbeeld van de schrijver, wiens bekendste boek toch in meer dan 200 talen verschenen is.
Viool
In het John Bunyanmuseum sta je plots oog in oog met John Bunyan. Tenminste, zo lijkt het. Een op ware grootte nagemaakte wassen beeltenis van de puriteinse prediker staat bij de ingang van het museum op de eerste verdieping. „Let eens goed op de schoenen”, zegt gids Adriënne Martin: „Er is geen linker- en rechterschoen. Ze zijn exact hetzelfde. Dat was goedkoper produceren.”
In het museum is aandacht voor het leven en werk van Bedfords beroemdste inwoner. In beeld en geluid worden bijzondere perioden uit het leven van de ketellapper uitgebeeld. Behalve dat Bunyan vaardig was met de ganzenveer –hij schreef zo’n zestig boeken– was hij ook in staat om als ketellapper de kost te verdienen.
In een vitrine ligt een ijzeren viool, gemaakt door John Bunyan, getuige zijn naam op de achterkant van het instrument. Naast de vitrine een deel van de preekstoel waarop hij stond. Wie wil, kan erop plaatsnemen voor een foto.
Mary
Speciale aandacht is er voor de perioden van gevangenschap. In een hoek van het museum is Bunyans cel nagebouwd. Achter het bureau een schrijvende Bunyan. Op het bureau een tinnen kroes, een stapel boeken en een muis, waarmee de prediker zijn cel mogelijk deelde. In een nis staat een stenen kan waarmee, naar men aanneemt, Bunyans blinde dochter Mary hem met regelmaat soep bracht.
In de vitrine naast de cel zijn de nodige exemplaren van ”De Christenreis” te zien. Een vroege uitgave staat gebroederlijk naast een exemplaar in het Urdu. In de rechterhoek van de bovenste plank bevindt zich een exemplaar in het Nederlands, met tekeningen van Albert Wessels en meditatieve toelichtingen door wijlen ds. P. Blok.
Het is vandaag stil in het museum. Toch trekt het nog altijd veel belangstellenden van over de hele wereld, vertelt de gids. „Vorige week was hier nog een hele groep. Uit Nederland, geloof ik. Of Denemarken, dat kan ook. Helaas is er meer aandacht voor Bunyan uit het buitenland dan uit ons eigen land.”
Dat blijkt ook uit het gastenboek: de vorige gasten kwamen uit Nigeria.
„Helaas is er meer aandacht voor Bunyan uit het buitenland dan uit ons eigen land” - Adriënne Martin, gids John Bunyanmuseum Bedford
Jesaja
Achter het museum is de kerk, de Bunyan Meeting Church, opgericht in 1650. Het huidige gebouw dateert uit 1850 en staat op dezelfde plaats als het oorspronkelijke kerkgebouw. De grote bronzen deuren, eveneens een geschenk van de negende hertog van Bedford die het standbeeld financierde, laten tien geschiedenissen uit ”De Christenreis” zien. In het gebouw vallen de glas-in-loodramen op, met –alweer– afbeeldingen uit het bekende boek. Doordat buiten de zon iets door de wolken schijnt, komen de kleuren mooi uit.
Midden in het bedehuis, een oase van rust in het drukke Bedford, ligt de Bijbel opengeslagen bij Jesaja 40, waar het Woord van God spreekt op de plaats waar ooit John Bunyan preekte: „Troost, troost Mijn volk, zal ulieder God zeggen. Spreekt naar het hart van Jeruzalem, en roept haar toe dat haar strijd vervuld is, dat haar ongerechtigheid verzoend is, dat zij van de hand des HEEREN dubbel ontvangen heeft voor al haar zonden.”