De Bunyan Stichting werd in 1991 opgericht met als doelstelling het Evangelie te verspreiden, door middel van het werk van de ketellapper uit Bedford. Het begon 12,5 jaar geleden met de uitgave van een zwartwitposter van Bunyans pelgrim. De wortels van de stichting liggen eigenlijk in Schotland. Eind jaren tachtig waren de oprichters, drs. H. van Grol en A. van de Braak, in Inverness. Daar troffen ze, in een boek, een plaat aan van de reis van Christen naar het hemelse Jeruzalem. Die plaat werd gereproduceerd en op grote schaal in kerken, scholen en verenigingen verspreid, ook in Oost-Europa en Rusland.

Kunstschilder Albert Wessels schilderde de plaat in kleur: de basis voor een nieuwe poster was gelegd. Toen werd het plan geboren om 73 afzonderlijke kleurenillustraties te maken bij de Christenreis, Bunyans bekende hoofdwerk. „Elke zaterdagochtend kwamen we als bestuur bijeen, samen met Albert Wessels”, herinnert ds. P. Blok zich. Ds. Blok, toen predikant van de gereformeerde gemeente te Kootwijkerbroek, was inmiddels ook bij de stichting betrokken geraakt. „Gezamenlijk lazen we de Christenreis en maakten we een indeling. Wessels zat intussen ijverig aantekeningen te maken. Ook bespraken we met elkaar of zijn schilderijen klopten met de tekst.”

Ds. Blok schreef meditaties bij de schilderijen. De 83-jarige voorzitter kijkt terug op een rijke, maar ook intensieve tijd. „Je moest je helemaal in Bunyans leven en werk gaan verdiepen. Ontzaglijk wat deze eenvoudige prediker zonder theologische opleiding allemaal heeft geschreven. Voor mij is het schrijven van de meditaties een levenswerk geweest.”

Later kwam naast de Christenreis ook de Christinnereis aan de orde. En speciaal voor evangelisatie schreef ds. Blok een traktaatje. Dit is onder meer in het Engels, het Duits, het Arabisch, het Surinaams, het Hongaars en het Indonesisch verspreid. Zo’n 100.000 zijn ervan gedrukt, in veertien talen.

Van het Bijbels Dagboek zijn zo’n 40.000 exemplaren gedrukt, zegt C. A. Otte. Hij is directeur van uitgeverij De Banier, huisuitgever van de Bunyan Stichting. „De dagboeken worden nu in het Russisch en het Oekraïens gedrukt in een oplage van 15.000. Via organisaties als Kom Over en Help en Hulp Oost-Europa worden ze in die landen gedistribueerd.”

Opvallend is dat de ketellapper de laatste jaren ook in evangelische kringen opgang maakt. Ds. Blok vermoedt dat het werk van de stichting hieraan heeft bijgedragen. Otte kan dat bevestigen: „Er zijn recent veel kleine evangelische boekwinkels ontstaan. Ze zoeken naar lectuur om te verspreiden en komen dan bij de kleine evangelisatietraktaatjes terecht. Die richten de aandacht weer op de grotere boeken van de stichting.”

Ds. Blok heeft, toen hij nog in Kootwijkerbroek stond, twee jaar catechisatie over Bunyan gegeven, aan elke leeftijdsgroep. „Ik had een schilderij voor in de zaal staan. Je koos een schriftgedeelte erbij dat op het schilderij betrekking had. Zo heb ik heel waardevolle winters met de jongens meegemaakt. Er was veel belangstelling, er waren ook veel vragen. Zoals: Is Bunyans weg nu de weg van al Gods kinderen?” De emeritus predikant vindt dat Bunyans geestelijke pelgrimstocht inderdaad normatief gezag heeft. „Zijn begin in de stad Verderf, zijn weg naar de poort, langs het kruis; het zijn leidingen die Gods volk ook kennen. Ik citeer Bunyan vaak in de prediking, bijvoorbeeld als het over de functie van de wet gaat. Als Christen door het moeras heen is en op weg gaat naar de poort, voert er ook een weg naar de stad Verdienstelijkheid. Dat zijn lessen.”

Een van de aangrijpendste momenten vindt ds. Blok de ontmoeting tussen Christen en Evangelist, net als Christen de stad Verderf heeft verlaten. Evangelist wijst de pelgrim op de poort. „Christen had wel iets van het licht gezien, maar de weg naar het hemelse Jeruzalem was hem nog volkomen verborgen. Dit is een belangrijke eigenschap van een mens die een halt is toegeroepen vanuit het Woord, en daarna verder onderwijs uit het Woord ontvangt. Bunyan heeft hier het beginnende genadeleven duidelijk geschetst. Ik geloof dat hij velen tot grote zegen is geworden.”

Hoogtepunt voor de stichting was de overhandiging van de Engelstalige Christenreis aan de kerken in Bedford, Bunyans woonplaats. Ds. Blok: „Je staat bij die holle eik, op dezelfde plaats waar Bunyan preekte, waar hij de klokken hoorde beieren. Dan gaat er toch wel wat door je heen, dat verzeker ik je.”

Zaterdagmiddag werd in de aula van het Van Lodensteincollege in Amersfoort stilgestaan bij het werk in de achterliggende 12,5 jaar. Drs. Van Grol blikte terug op de achterliggende jaren. Otte lichtte de nieuwe uitgaven toe. Tijdens de pauze presenteerde schilder A. W. Burghout zijn werk. C. Pearce van de zusterstichting in Engeland, de John Bunyanpress, was verhinderd. Van hem werd een brief voorgelezen. Tot slot werd een diaserie getoond over het leven van Bunyan aan de hand van het nieuwe boek ”Genade in overvloed”.

De stichting heeft namelijk de bekendste werken van Bunyan niet alleen in volledige vorm, maar ook als hervertelling uitgegeven. Zo is recent ”Genade overvloeiende voor de grootste der zondaren” door ouderling J. de Jager opnieuw vertaald en redactioneel aangepast. Zodat deze autobiografie ook voor jonge lezers toegankelijk is. Otte: „Daarmee hebben we weer een nieuw product, als aanvulling op het geheel.” Ds. Blok: „Als je Bunyan wilt leren kennen, moet je in elk geval zijn ”Genade overvloeiende” lezen. Laten we ons maar aan het onderricht van die eenvoudige ketellapper houden.”