Een nieuwe, mogelijk veel hogere dwangsom opleggen dan de rechter begin dit jaar deed, zal volgens het COA niets veranderen aan de werkwijze van het orgaan dat verantwoordelijk is voor de asielopvang. Het nieuwe boetebedrag dat Westerwolde vraagt, 75.000 euro per keer dat er meer dan de afgesproken 2000 mensen op het terrein zijn, zal er niet voor zorgen dat het COA „iets anders gaat doen”. De organisatie wijst de rechter onder meer op de veertig extra opvanglocaties die er de laatste jaren bijgekomen zijn en een „verdrievoudiging” van het personeelsaantal. Door de vastgelopen huizenmarkt houdt een hoog aantal statushouders plekken in de asielopvang bezet. Ook de onduidelijkheid vanuit het kabinet over het behoud van de spreidingswet werkt niet mee aan bereidheid van gemeenten om opvang te organiseren.

De gemeente Westerwolde meent dat het COA andere keuzes kan maken over de bezetting in Ter Apel. Die is al „een jaar lang 120 tot 140 procent”, terwijl andere locaties in het land op zo’n 100 procent zitten, zei burgemeester Jaap Velema. Ook zijn in het noorden „bovenmatig” veel kansarme asielzoekers op het terrein, „dat doet wat met het veiligheidsgevoel van omwonenden en is zichtbaar in de incidenten”, haalde de burgemeester aan.

De aanklacht van de gemeente richt zich ook op de samenwerking tussen het COA-bestuur en het ministerie van Asiel en Migratie om meer opvangplekken te vinden. Na afloop van het kort geding zei Velema dat hij hoopte asielminister Marjolein Faber als opdrachtgever van het COA „ook in beweging te krijgen en niet alleen aandacht te hebben voor het beperken van de asielinstroom, maar evengoed voor de crisissituatie in de opvang”.

De rechter doet 30 oktober uitspraak over de geëiste dwangsom voor het COA.