Voor huishoudens die de komende jaren evenveel gas blijven verbruiken, kan de rekening honderden euro’s per jaar hoger gaan uitvallen. Dat komt door klimaatbeleid en de inkoopprijs van gas, maar ook doordat steeds meer mensen van het gas af gaan. De groep achterblijvers krimpt, waardoor de vaste lasten per huishouden stijgen.

Dit blijkt uit onderzoek van CE Delft in opdracht van Essent naar de gasrekening in 2030. De grote energieleverancier zegt betaalbaar gas te willen leveren, maar ziet dat de rekening vooral door overheidsbeleid stijgt. Dit kan bij klanten, die enkel de naam van hun leverancier boven de factuur zien, tot frustraties leiden.

Daarnaast zegt Essent zich zorgen te maken om de groep van zo’n 400.000 huishoudens met ”energiearmoede”, die het geld niet heeft om te verduurzamen. „Als hun gasrekening met 400 euro per jaar stijgt, redden zij het niet met korter douchen”, zegt Resi Becker, CEO van Essent. „Ze moeten de kachel uitzetten in de wintermaanden, omdat het anders te duur wordt.”

Gasrekening

Het is voor het eerst dat al het overheidsbeleid en recente ontwikkelingen op de Nederlandse gasmarkt samen worden doorgerekend tot de gasrekening in 2030 , zegt Cor Leguijt van onderzoeksbureau CE Delft.

Zijn studie komt uit op twee voorspellingen. Een „gunstig” scenario waar de gasrekening in 2030 zelfs ietsje lager is dan vorig jaar, en een „hoog” scenario waar die ruim 400 euro duurder is per jaar. Gemiddeld stijgt de rekening bij hetzelfde gebruik met zo’n 150 euro, maar Leguijt vermoedt dat de werkelijke stijging richting de 300 of 400 euro zal gaan. „Dat idee krijg ik van de klimaatmaatregelen en de gasmarkt.”

Dat gas duurder wordt, en elektriciteit goedkoper, is voor een deel de bedoeling van de overheid. Het geeft een prikkel om te isoleren, zonnepanelen en warmtepompen aan te schaffen. Maar Leguijt maakt zich zorgen om de groep Nederlands die het geld niet heeft om die overstap te maken.

Dat juist de achterblijvers steeds meer gaan betalen, blijft volgens hem onderbelicht. Tussen 2023 en 2030 worden de kosten voor het netbeheer per huishouden bijvoorbeeld zo’n 12 procent hoger, vanwege de krimpende groep die gebruik maakt van het gasnet. Daar bovenop betalen gasgebruikende huishoudens straks waarschijnlijk voor de verwijderingskosten van mensen die van het gas af gaan.

Zijn die extra kosten niet juist een prikkel voor de achterblijvers om ook over te stappen op schone energie? „Voor sommigen wel”, zegt Leguijt. „Maar niet voor de groep die dat niet kan.”

Bewoners van sociale huurwoningen die gaan betalen voor het ontkoppelen van mensen met warmtepompen, kan het draagvlak voor de energietransitie schaden, vreest hij. Het van het gas halen van huizen ziet Leguijt als klimaatmaatregel die de overheid zou moeten betalen.

Inzicht

Essent-CEO Becker vindt het vreemd dat het kabinet zelf nauwelijks inzicht geeft over de gevolgen van beleid op de gasrekening. „Wij hebben dit onderzoek laten doen, maar dat zou de taak van de overheid moeten zijn.”

Zij hoopt op „politieke discussie” over de vraag of de voorspelde stijging van de rekening wenselijk is.

PBL-onderzoeker Steven van Polen plaatst een kanttekening bij de studie. „Voor de meeste Nederlandse huishoudens wordt de gasrekening niet honderden euro’s duurder in 2030.”

Het gemiddelde gasgebruik daalt namelijk, door verduurzaming en warmere winters. Zorgen over energiearme Nederlanders deelt Van Polen wel.

„Voor de meeste Nederlandse huishoudens wordt de gasrekening niet honderden euro’s duurder in 2030” - Steven van Polen, onderzoeker PBL

Essent wil dat het kabinet meer werk maakt van het verduurzamen van huizen van arme mensen. Door het Noodfonds uit de energiecrisis weet de overheid precies welke huishoudens dit zijn, zegt Becker.

Het kabinet trekt in zowel 2025 als 2026 60 miljoen uit tegen energiearmoede, maar onderzoekt nog hoe. De CEO snapt die aarzeling niet. „Dat geld kan nu naar het isoleren van woningen, zodat kwetsbare huishoudens structureel minder gas hoeven te verbruiken. Veel effectiever dan het steeds compenseren van kosten.”

Als Becker zich zo’n zorgen maakt, moet Essent dan zelf geen miljoenen in het Noodfonds steken, net als tijdens de energiecrisis moest? Nee, zegt ze. „Dat was crisistijd. Dit is armoedebestrijding, een overheidstaak.” Plus, voegt ze toe, „dat mensen knel komen te zitten, komt voornamelijk door beleid van de overheid.”