Het is nieuws waar iedereen naar lijkt te snakken: na al het wapengekletter met Israël en de radicale sjiitische islam van Hezbollah en Iran in de hoofdrol bleek opeens dat er ook nog andere, liberale moslims zijn.

Op de onlangs gehouden Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York worden regelmatig grootse plannen aangekondigd. De Israëlische premier Netanyahu bijvoorbeeld toont, met kaarten en grafieken, regelmatig hoe ver de Iraanse dreiging is gevorderd.

Dat kan ik ook, moet de Albanese premier Edi Rama hebben gedacht. Hij kondigde op dit wereldpodium aan dat hij in zijn hoofdstad, Tirana, een ministaatje voor de Bektashimoslims wil creëren. Dat doet natuurlijk direct aan Vaticaanstad denken, het zelfstandige katholieke ministaatje in Rome. Het verschil is dat het Bektashistaatje nog kleiner zou worden; het zou met 10 hectare met stip het kleinste land ter wereld worden.

Scherpslijperij

Voor wie denkt dat het staatje ook maar in de verste verte zou lijken op dat andere, gruwelijke experiment van Islamitische Staat (IS): geen zorgen. Premier Rama heeft juist het tegenovergestelde in gedachten.

Bektashimoslims, van wie de geschiedenis teruggaat tot het Ottomaanse Rijk van de 13^e eeuw, zijn over het algemeen zeer vredelievende soefi’s. Ze zijn gericht op contemplatie –de mystieke beschouwing van spirituele thema’s– en de innerlijke doorleving van hun geloof. Scherpslijperij werpen ze verre van zich. Zo is het drinken van alcohol onder Bektashigelovigen geen enkel punt en hoofddoeken voor vrouwen zijn evenmin verplicht.

Die aspecten benadrukt premier Rama graag. Hij is zelf rooms-katholiek en heeft er baat bij dat de tolerante islam in Albanië voor het voetlicht komt. Het zet zijn land goed op de kaart.

Zo bezien was zijn aankondiging, die gretig werd opgepikt door wereldwijde media, niet veel meer dan een goed geplande PR-stunt waar mogelijk maar weinig van terecht komt.

Sowieso zou er op de grond in Albanië nauwelijks iets veranderen. De plek die Rama in gedachten heeft voor het te stichten staatje, is nu al het internationale hoofdkwartier van Bektashimoslims. Op kaarten is het religieuze centrum duidelijk terug te zien: het centrale gebouw is koepelvormig en ligt in een rustiek park. Het hoofdkwartier van de geestelijke leiders van de Bektashi’s heeft derwish Baba Mondi aan het hoofd. Die is er wel voor te porren dat zijn gebouwen de status van soeverein land krijgen, liet hij weten aan de Amerikaanse krant The New York Times.

Hangijzer

Maar om een echt land te worden, is er meer nodig. Vooral internationale erkenning is een heet hangijzer. De meeste landen zijn er niet happig op ministaatjes te erkennen, omdat het een precedent schept voor eventuele groepen in eigen land om zich óók af te scheiden. Bovendien vinden ook lang niet alle Albanezen het een goed plan, omdat het erop lijkt dat de Bektashimoslims hiermee worden voorgetrokken.

Het kan dus zomaar zijn dat er in de praktijk weinig gaat veranderen. In elk geval weet de wereld nu dat er Bektashimoslims bestaan én dat ze tolerant en liberaal zijn. Mede met dank aan de gastvrije Albanese regering. Rama kan tevreden zijn.