Op 7 oktober 2023, de dag dat Hamas Israël aanviel, kwamen de eerste berichten al vroeg binnen in Nederland. “Ik lag nog in bed toen het luchtalarm afging,” herinnert Richard Donk, hoofd buitenlandredactie bij het Reformatorisch Dagblad. “Het bleef maar doorgaan, en al snel werd duidelijk dat er iets ernstigs aan de hand was.” Wat aanvankelijk leek op een aanslag, groeide uit tot een grootschalige aanval die diepe sporen naliet in Israël. Wim van Egdom, een kenner van Israël, vergelijkt de gebeurtenis met de moord op Kennedy: “Iedereen weet nog precies waar hij was toen hij het hoorde.”

De aanval van Hamas had verstrekkende gevolgen voor het Israëlische volk. “Het wordt een tweede Holocaust genoemd,” zegt Donk, hoewel de omvang en wreedheid niet te vergelijken zijn. “Op één dag zijn er meer Israëliërs gedood dan ooit sinds de Holocaust.” De nationale woede en het trauma zijn nog voelbaar, met veel Israëliërs die familieleden verloren of iemand kennen die in het leger vecht. De impact op de Israëlische maatschappij is volgens Donk blijvend, en de oorlog is nog lang niet voorbij. “We vechten al een jaar. Wanneer houdt dit op?”

De afgelopen weken is de rol van Hezbollah in het conflict minder prominent geweest dan aanvankelijk werd gevreesd. Israël bereidde zich voor op een grootscheepse aanval van Hezbollah, die met hun raketten elk doel in Israël zouden kunnen bereiken. “Of het nu komt doordat diverse kopstukken zijn uitgeschakeld, of door het feit dat Israël een groot deel van het arsenaal van Hezbollah heeft vernietigd, hun respons is veel minder heftig dan verwacht,” zegt Donk. Toch blijft Hezbollah op de grond een geduchte tegenstander met naar schatting 100.000 strijders die Israël moeilijkheden kunnen bezorgen, vooral tijdens het huidige grondoffensief in Libanon.

Iran blijft echter de grootste bedreiging voor Israël, aldus Donk: “Israël kan Hamas in Gaza en Hezbollah in Libanon wel aan, maar Iran vormt de allergrootste dreiging.” Met de afschieting van 181 ballistische raketten door Iran op Israël werd duidelijk hoeveel schade zou zijn aangericht zonder Israëls geavanceerde luchtafweersysteem. Terwijl de dreiging van Iran steeds groter wordt, is de vraag wanneer en hoe Israël deze aanval zal vergelden.

Bouw stuurt het gesprek een andere richting op: “En als we nu vanuit Bijbels, theologisch perspectief naar de situatie kijken?” In hoeverre is de staat Israël die in 1948 is opgericht, is dat ook de Israël van de Bijbel? Hoe zit het met het verbond van God wat hij besloten heeft met zijn volk? “Ik weet nog heel goed in de jaren 90, in de golfoorlog, een predikant was die zei: “In de psalm staat: rondom Jeruzalem zijn bergen, zo is de Heer rondom zijn volk, van nu aan tot in eeuwigheid. En als volgende week er een aanval komt waardoor Israël niet meer bestaat, dan, zegt hij, zit de kerkdeur hier natuurlijk dicht, want dan is de Bijbel niet waar.” Nou, dat is natuurlijk een hele extreme vorm, maar zo wordt er denk ik wel door heel veel mensen over gedacht”, aldus Van Egdom.

Donk benadrukt dat naast de fysieke veiligheid van Israël, het ook gaat om het geestelijke herstel van het volk. “Dat is uiteindelijk het belangrijkste perspectief,” legt hij uit. “Als je je steun bij God kunt vinden, dan is Psalm 23 niet alleen het dal van de schaduw des doods, maar ook de Heer is mijn herder.” Hij hoopt niet alleen op vrede voor Israël, maar ook op geestelijk herstel voor de omringende volken zoals de Palestijnen, Iraniërs en Jemenieten. “Laten we die ook niet vergeten,” zegt hij, “want uiteindelijk is dat het enige perspectief waaraan we ons mogen vastklampen.”