PVV-leider Geert Wilders waarschuwde dinsdag dat het voortbestaan van de coalitie op het spel staat als er geen drastische maatregelen komen om de asielproblematiek aan te pakken. De voorman van de grootste Kamerfractie wil dat kabinet en coalitiepartijen zich houden aan de afspraken in het hoofdlijnenakkoord en het regeerprogramma om een deel van de Vreemdelingenwet buiten werking te stellen zodat het kabinet noodmaatregelen kan nemen.
Zelden stond een aanstaand kabinetsbesluit zo in de schijnwerpers als nu het geval is bij de beslissing om –al dan niet via noodrecht– de asielproblematiek beheersbaar te maken. En dat komt mede doordat de meningen in het kabinet en de coalitie verdeeld zijn. Dat bleek overduidelijk tijdens de algemene beschouwingen twee weken geleden. NSC twijfelt of het kabinet „een dragende motivatie” kan opstellen om een beroep te kunnen doen op de uitzonderingsbepalingen uit de Vreemdelingenwet. Ook bij juristen van naam bestaan daarover gerede twijfels. De overheid mag alleen een beroep doen op de noodmaatregelen als er sprake is van overmacht. Dat is bijvoorbeeld het geval bij oorlogen of natuurrampen.
Maar PVV-voorman Wilders wil daar niet aan. Hij klemt zich vast aan de gemaakte afspraken tussen de coalitiepartners en slingert de ene na de andere tweet de lucht in om te laten weten hoe erg het is gesteld. „Ons land dreigt één groot AZC te worden.” Dergelijke uitspraken doen het goed bij Wilders’ volgers. En dat legt hem geen windeieren. De PVV staat op eenzame hoogte in de peilingen.
Toch past hier een kritische kanttekening. De aanpak van de asielcrisis verdient daadkracht. Gelukzoekers dienen hier niet toegelaten te worden en aan verdere islamisering kleven risico’s. Maar de aanpak van de asielcrisis is niet gebaat bij schreeuwende politici, maar bij bestuurders die haalbare oplossingen voordragen en uitvoeren.
Als er geen „dragende motivatie” gevonden kan worden voor de noodwet, dan is de oplossing niet om het kabinet te laten vallen, maar om te kiezen voor een route die wél werkbaar is.
Als de weg van de noodwet doodloopt, zit er niets anders op dan om uit te huilen en opnieuw te beginnen. Maar de vraag is of dat dan nog lukt. Door de werkwijze van Wilders kunnen de verhoudingen binnen de coalitie zo verstoord raken, dat niemand meer zin heeft om met de PVV samen te werken. Het was al moeilijk om een coalitie met de PVV te vormen en als Wilders nu niet bereid is tot samenwerking in coalitieverband, dan wil geen enkele partij na de eerstkomende verkiezingen weer met hem in zee. Dan bereikt de PVV’er het tegenovergestelde van wat hij wil. Dit kabinet mag een kans krijgen, maar dan moeten de hoofdrolspelers zich constructiever opstellen. Anders is het kabinet-Schoof geen lang leven beschoren.
