De top van de Duitse Groenen stapt op na de verkiezingsnederlaag die de partij zondag leed in de deelstaat Brandenburg. In een statement maakte het bestuur maandag bekend dat het tijd is voor een nieuw begin. Daarmee zakt de stoplichtcoalitie verder door het ijs.
De Groenen kregen bij de verkiezingen van zondag ongeveer 4 procent van de stemmen, waar in 2019 nog bijna 11 procent werd behaald. Ook bij de deelstaatverkiezingen die begin deze maand in Thüringen en Saksen werden gehouden, verloor de partij.
In een algemene verklaring stelt het bestuur dat het „noodzakelijk en bovendien mogelijk is om deze crisis te boven te komen”. Daarom zeggen de huidige leiders Ricarda Lang en Omid Nouripour de partijtop na het partijcongres half november over te dragen.
Geschillen
Het is niet ondenkbaar dat het aangekondigde aftreden van de voorzitters overslaat op de sociaaldemocratische SPD van bondskanselier Olaf Scholz en de liberale FDP, de andere partijen in de stoplichtcoalitie.
Slechts 3 procent van de Duitsers is immers nog tevreden met de regering en ook Scholz bevindt zich in een precaire positie. Dat heeft de coalitie door de vele onderlinge conflicten overigens over zichzelf afgeroepen.
Secretaris-generaal Carsten Linnemann van de christendemocratische CDU maakte woensdag van de gelegenheid gebruik op te roepen tot vervroegde verkiezingen. „Ons land zal nog een jaar verkeerslichten niet aankunnen”, zei Linnemann woensdag tegen de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung. Alice Weidel, leider van de radicaalrechtse AfD-fractie, noemde de stap „het begin van het eind van het stoplicht”.
Kerst
Opmerkelijk is dat ook de liberale regeringspartner niet onder stoelen of banken steekt dat hij het geloof in de coalitie kwijt is geraakt. Kort nadat de uitslag in Brandenburg bekend werd, zei FDP-vicepresident Wolfgang Kubicki: „Ik denk niet dat deze coalitie met de huidige prestaties Kerst zal halen.”
„Ik denk niet dat deze coalitie met de huidige prestaties Kerst zal halen” - Wolfgang Kubicki, vicepresident FDP
Een dag later sprak FDP-voorzitter en minister van Financiën Christian Lindner over de „herfst van de besluitvorming”. Hij eist nu van de SPD en de Groenen onder meer een aanscherping van het migratiebeleid en een beleid dat de Duitse economie vooruit zal helpen.
Verbetering ligt echter niet voor de hand. Al maanden zijn er geschillen over de door Lindner genoemde kwesties. Daar lijkt op korte termijn geen verandering in te komen.
Optimisme
Scholz lijkt de enige die –voor het oog van de buitenwereld– nog in de coalitie en zijn partij lijkt te geloven. Zo probeerde hij de winst van zijn SPD in Brandenburg voor te stellen als een overwinning. „Met mijn partij zal ik herhalen wat er nu in Brandenburg is bereikt, namelijk dat de SPD de sterkste partij in de race is”, zei hij maandagavond bij een bezoek aan de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York.
Toch is het optimisme van Scholz ongegrond. Een stem op de SPD ging namelijk in veel gevallen ten koste van een stem op de Groenen of FDP. En een deel van de SPD-kiezers stemde op de partij uit protest tegen de AfD.
De meest pijnlijke conclusie voor de bondskanselier is echter wel dat het succes in Brandenburg niet aan hem te danken was. Integendeel, in exitpolls zei ruim de helft van de SPD-stemmers niet op de SPD te zullen stemmen als de populaire regiopremier Dietmar Woidke –die zich meermaals tegen het beleid van Scholz uitsprak– er niet was geweest.
