De aanstelling van een centrumrechtse regering –na tweeënhalve maand politieke onzekerheid– is een persoonlijk succes voor de Franse president Emmanuel Macron. Toch balanceert het nieuwe kabinet op een dun koord. Steun van het radicaal-rechtse Rassemblement national (RN) is noodzakelijk.
De regering, die zaterdag door de stafchef van Macron werd voorgesteld en maandag voor het eerst bijeenkwam, bestaat bijna volledig uit ministers van centrum en conservatieve partijen. Volgens de Vlaamse omroep VRT is het de meest rechtse regering sinds die van François Fillon, onder toenmalig president Nicolas Sarkozy.
Een opvallende naam in de ministersploeg is de republikein Bruno Retailleau, de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken. Hij staat bekend als een radicale conservatief. Jean-Noël Barrot (Mouvement démocrate) is benoemd tot minister van Buitenlandse Zaken. Een van de weinige ministers uit het vorige kabinet die mag aanblijven, is defensieminister Sébastien Lecornu (Renaissance), een trouwe bondgenoot van Macron. Didier Migaud, de nieuwe justitieminister, heeft als enige minister een wat linkser profiel.
Wantrouwen
Dat deze regering tot stand is gekomen, is opmerkelijk. Het was namelijk niet het centrumblok, maar het linkse volksfront NFP dat de verkiezingen op 7 juli won. RN kwam als derde uit de bus.
Omdat geen enkel blok een meerderheid vormde en de verdeeldheid in Frankrijk groot is, was op voorhand duidelijk dat het vormen van een regering een enorme uitdaging zou worden. Bovendien werd een linkse regering door Macron uitgesloten. Zelf pleitte hij voor een brede, op het centrum gerichte coalitie. Met de aanstelling van het huidige kabinet, is de president daarin geslaagd.
Toch betekent een nieuwe regering niet dat de rust in Frankrijk is hersteld. Volgens de uiterst linkse Jean-Luc Mélenchon moet Frankrijk „zo snel mogelijk van de nieuwe regering af”. Een motie van wantrouwen sluiten de linkse partijen ook niet uit. Jordan Bardella, boegbeeld van RN, zei dat de coalitie van de nieuwe premier Michel Barnier „geen enkele toekomst” heeft. En duizenden Fransen gingen zaterdag de straat op om hun ongenoegen te uiten.
Migratie
Daar komt bij dat Barnier geen absolute meerderheid in het parlement heeft. En die heeft hij wel nodig als hij er maatregelen door wil loodsen. Omdat links hem niet steunt, is de premier voor een meerderheid afhankelijk van het radicaal-rechtse RN.
Vooralsnog lijkt die steun er –ondanks de kritiek van Bardella– te zijn. Dat zou met name zijn te danken aan de aanstelling van Retailleau als minister van Binnenlandse Zaken, het ministerie dat ook over veiligheid en migratie gaat. Retailleau is voorstander van een harde aanpak van migratie. Zijn aanstelling lijkt bedoeld om RN tevreden te stellen.
„Wetten op medisch-ethisch gebied die de afgelopen decennia zijn aangenomen, zullen volledig behouden blijven” - Michel Barnier, premier Frankrijk
Hoe dan ook wacht de regering grote uitdagingen. In de eerste plaats zal ze alle zeilen moeten bijzetten om zeker te zijn en te blijven van de steun van Marine Le Pens RN. Daarnaast moet de begroting voor het einde van het jaar worden goedgekeurd door het parlement. Dat is een enorme uitdaging, omdat Frankrijk met een tekort kampt dat uitstijgt boven de EU-norm van maximaal 3 procent van het bruto binnenlands product.
Abortus
Interessant is ook hoe de nieuwe ministersploeg zal omgaan met medisch-ethische kwesties. Zondag zei Barnier tegen televisiezender France 2 dat de wetten die de afgelopen decennia op dit gebied zijn aangenomen, „volledig behouden zullen blijven”.
Toch liggen de opvattingen over thema’s als homohuwelijk en abortus binnen de ministersploeg verdeeld. Zo meldt de Franse krant Le Monde dat het merendeel van de huidige ministers in 2013 –het jaar waarin het homohuwelijk werd gelegaliseerd– al zitting had in het parlement en tegen de openstelling van het huwelijk voor koppels van hetzelfde geslacht stemde. Van de acht ministers waren er destijds zes in hun hoedanigheid als parlementslid tegen, waaronder Retailleau en Buffet.
De opname van abortus in de grondwet van dit jaar, laat een ander beeld zien. Van de negenendertig ministers die de nieuwe regering vormen, namen er tweeëntwintig deel aan de historische stemming. Zeventien spraken zich positief uit, slechts drie leden stemden tegen.
