Hoe zet je zonnepanelen uit?

Dat gaat via de omvormer. Dit is een kast die met een stroomkabel aan de zonnepanelen vastzit. De omvormer zet de energie die de panelen opwekken om van gelijkstroom naar wisselstroom. Dit is de netspanning van 230 volt.

Dat is nodig omdat huishoudelijke apparaten –zoals de koelkast, de wasmachine en de stofzuiger– alleen maar op wisselstroom werken. Daarnaast kan overtollige zonne-energie alleen in de vorm van wisselstroom aan het net worden teruggeleverd. Wie niet wil terugleveren, moet de omvormer dus uitzetten.

Kun je de omvormer uitzetten in de meterkast?

Het zonnepanelensysteem is op een aparte groep in de meterkast aangesloten. Die kan uitgezet worden. Deskundigen raden dat echter af, zeker als de zon volop schijnt. Als de panelen vol in bedrijf zijn, krijgt de omvormer een behoorlijke opdoffer als hij plotseling wordt uitgeschakeld. Als dat te vaak gebeurt, gaan de zonnepanelen minder lang mee.

Wie toch via de meterkast zijn zonnepanelen wil uitzetten, kan dat het best doen als het donker is. Dan wekken de panelen immers geen energie op.

Hoe kan de omvormer op een veilige manier buiten werking worden gesteld?

Dat kan op meerdere manieren. Zo kan de omvormer soms via een app worden uitgeschakeld. Dat is veilig omdat dat dan geleidelijk gebeurt.

De omvormer kan ook door middel van de draaiknop aan de onderkant worden afgeschakeld. Vereniging Eigen Huis raadt wel aan om dat niet te vaak te doen, omdat de omvormer anders op den duur mogelijk stukgaat. Sommige modellen hebben geen draaiknop, maar een knop op het ledscherm waarmee de omvormer kan worden uitgezet.

Een andere optie is het omzetten van de werkschakelaar – een hendel of draaiknop die óf in de buurt hangt van de omvormer óf in de meterkast te vinden is. Hiermee kan de installatie spanningsloos worden gemaakt. Die is echter bedoeld voor incidenteel gebruik. Gebruik je die met regelmaat, dan kan ook dat de levensduur van de panelen verkorten.

Er komen soms nieuwsberichten voorbij over zonnepanelen die vlam vatten. Komt dat door het verkeerd uitschakelen van de omvormer?

Nee, vaak blijkt dat te komen doordat het zonnepaneelsysteem verkeerd is geïnstalleerd. Het kan ook gebeuren als verkeerde of te korte kabels zijn gebruikt. Het te vaak niet op de juiste wijze uitzetten van de omvormer, kan weliswaar de levensduur van de installatie verkorten, maar zal er niet toe leiden dat het apparaat in brand vliegt.

Dat wil niet zeggen dat een omvormer nooit vlam kan vatten. Maar dat komt dan wel vaak door externe factoren, zoals een verkeerde installatie of een productiefout. Oververhitting of kortsluiting kunnen ook voor brand in de omvormer zorgen, maar moderne modellen zijn uitgerust met veiligheidsmechanismen om dit te voorkomen. De kans op brand is hierdoor klein.

Inspectiebedrijf ITS Inspecties uit Scherpenzeel raadt om de omvormer alleen uit te zetten volgens de handleiding van het apparaat. ,Zo is de consument er zeker van dat hij dat op een veilige manier doet"

Is het niet verstandiger om helemaal geen risico’s te nemen en de omvormer gewoon aan te laten?

Dat kan, alleen brengen veel leveranciers voor de teruggeleverde stroom wel kosten in rekening. En die kosten kunnen behoorlijk oplopen.

De website energievergelijk.nl heeft een handige rekentool. Zo is een doorsnee huishouden dat jaarlijks zo’n 2000 kilowattuur stroom teruglevert bij Vattenfall, de grootste energieaanbieder van Nederland, bijna 17,92 euro per maand kwijt.

Bij de andere twee grote leveranciers, Eneco en Essent, is dat achtereenvolgens 19,17 euro en 20,32 euro. Het terugleveren van jaarlijks 2000 kilowattuur kost de klant bij deze drie leveranciers dus ruim 200 euro op jaarbasis.

Wie niet telkens zijn omvormer aan en uit wil zetten, doet er verstandig aan om zijn eigen zonnestroom zo veel mogelijk zelf te benutten. Bijvoorbeeld door bij zonnig weer de wasmachine aan te zetten, eten te koken of de elektrische auto op te laden.