Al maanden wordt het negenjarige meisje geplaagd door hevige buikpijn die haar fors belemmert. Naar school gaan lukt vaak niet en de zwemles moet geregeld afgezegd worden. De ouders zijn bezorgd, want hoe komt het dat hun voorheen zo levenslustige dochter nu geregeld ”weak like a cracked egg” op de bank hangt?

Chronische buikpijn komt veel voor bij kinderen; het is de meest voorkomende reden waarom de kinderarts wordt geconsulteerd. Van de tien kinderen met buikpijn heeft gemiddeld één kind afwijkingen in de buik, bijvoorbeeld een ontsteking in de darmen of een overgevoeligheid voor gluten. Bij de andere negen kinderen heeft de pijn te maken met de uitgebreide bedrading tussen hoofd en buik. Die bedrading is bedoeld om waarschuwingssignalen vanuit de buik door te geven aan het brein, zoals bijvoorbeeld pijn door een blindedarmontsteking. De betreffende kabeltjes kunnen echter ook andersom prikkels geleiden vanuit het brein naar de buik. Dat maakt dat stress zich vaak vertaalt in buikpijn. Daarbovenop raakt het pijnsysteem in de hersenen ontregeld als het lang ‘aanstaat’. Vergelijk het met een te gevoelig afgesteld alarmsysteem. Als het goed is, gaat het alarm pas af als er een inbreker probeert binnen te dringen in je huis. Niet als er een tak tegen het raam waait of als er een kat aan de deur krabt. Een hypergevoelig pijnsysteem speelt een belangrijke rol bij chronische pijn.

Ingeslikt verdriet

Samen nemen we het verhaal door. Ik hoor geen rode vlaggen zoals bloed bij de ontlasting of gewichtsverlies. De groei is keurig. Wat betreft de sociale situatie is het gezin twee jaar geleden uit India naar Nederland gekomen voor het werk van vader als engineer bij een groot Nederlands hightechbedrijf op de Brainport Industry Campus. Het meisje gaat naar de Internationale School. Op mijn vraag of ze het naar haar zin heeft in Nederland, begint ze te huilen. Ze mist de opa’s en oma’s, de vriendjes en vriendinnetjes. Op school kan ze maar moeilijk aarden in een klas die een bont gezelschap vormt van expatkinderen uit alle hoeken van de wereld.

De optelsom van het verhaal, het lichamelijk onderzoek en het bloedonderzoek door de huisarts: er zijn geen aanwijzingen dat het meisje hoort bij de groep van een op de tien met een onderliggende ziekte als oorzaak van de buikpijn. Verdere diagnostiek lijkt dan ook niet zinvol. Ik leg aan de ouders en het meisje uit hoe chronische buikpijn werkt. Hoe het ingeslikte verdriet een uitweg zoekt en hoe belangrijk het is daarbij stil te staan.

Gelukkig staan de ouders open voor deze verklaring en dat is een belangrijke eerste stap. Het probleem oplossen is vers twee… Ik moet denken aan het stukgedraaide cassettebandje uit mijn kindertijd met het hoorspel van Heidi. Heidi, die ziek was van heimwee en pas beter werd toen ze weer terug was in de bergen bij opa, Peter en de geiten. Hopelijk gaat het dit keer anders…

Om herleidbaarheid te voorkomen is het verhaal op onderdelen aangepast. De auteur is kinderarts bij het Máxima MC.