Ds. Joppe sprak bij de opening van de jaarlijkse toerustingsdag van de HHK in de Rehobôthschool te Barendrecht, waar ’s zondags de plaatselijke hhg samenkomt. De bijeenkomst, met als thema ”Dienen bij psychische zorgen”, werd door zo’n 35 diakenen bezocht. Komende zaterdag vindt eenzelfde dag plaats in Elspeet.

Ds. Joppe: „Een diaken dient en daarmee komt hij in aanraking met psychische zorgen. We hebben allen kwetsbare gemeenteleden bij te staan – in het bijzonder geldt dat voor diakenen. Hoe kan een diaken problemen signaleren en bespreekbaar maken? Moet je zelf helpen of doorverwijzen? Wat is de specifieke verantwoordelijkheid van de diaken en hoe verhoudt zich die tot wat een ouderling en een gemeentelid doen?”

Engelen

Elia, een knecht van God, verkeert in moedeloze omstandigheden. In 1 Koningen 19 treffen we de profeet aan, aldus ds. Joppe, zonder zicht op de Heere. Onder de jeneverboom bidt hij een „merkwaardig” gebed. „Elia vraagt te mogen sterven. Ben je dan niet ver weg? Maar wat zeg je als diaken tegen een gemeentelid dat dit uitspreekt? Ook in het geloofsleven zijn hoogte- en dieptepunten. Het antwoord van God op het gebed van Elia is leerzaam. De taak van de profeet is namelijk nog niet ten einde. God bepaalt wanneer het genoeg is, niet wij. God stuurt een engel uit de hemel. Zijn voorgangers ook geen engelen van de gemeente, samen met anderen die in het ambt gesteld zijn? Ben u zo’n engel als u op bezoek bent bij gemeenteleden?” vroeg de hersteld hervormde predikant.

Worsteling

Prof. dr. Hanneke Schaap-Jonker, rector van het Kennisinstituut christelijke ggz (Kicg) en hoogleraar klinische godsdienstpsychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam, stond in haar lezing stil bij psychische kwetsbaarheid. „Psychische problemen zijn diepingrijpend en veelomvattend. Lichamelijk lijden is ook zwaar, maar psychische problemen raken heel intens aan de manier waarop je in het leven staat. Psychische problematiek is er 24 uur per dag én je ziet het lang niet altijd aan de buitenkant. De worsteling van een gemeentelid om uit bed te komen en de dag aan te gaan, zie je als ambtsdrager niet.”

„Psychische problematiek is er 24 uur per dag én je ziet het lang niet altijd aan de buitenkant” - Prof. dr. Hanneke Schaap-Jonker, hoogleraar klinische godsdienstpsychologie

„De aard van de problematiek doet ook iets in het contact dat de ambtsdrager heeft met gemeenteleden. Verdiep je in de aard van de klachten van gemeenteleden”, adviseerde Schaap de aanwezige diakenen.

Interactie

Psychische problemen zijn geen individuele problemen, maar raken ook de omgeving, de naasten en de gemeenschap, stelde de hoogleraar. „Een diaken heeft de mogelijkheid om dingen te signaleren. Zijn de mensen in de kerk? Soms heb je daar de hulp van je echtgenote of een leidinggevende in het jeugdwerk bij nodig. Het ambtsgeheim blijft van belang, maar samen gemeente zijn betekent ook zorg dragen voor de leden. Als een lid lijdt, lijdt heel de gemeente.”

Nieuws in beeld

Ds. J. Joppe (r.). beeld Dirk Hol

Ds. Joppe in gesprek met drs. Sarina Brons-van der Wekken. beeld Dirk Hol

Napraten. beeld Dirk Hol

Dr. Hanneke Schaap-Jonker in gesprek met ds. J. Joppe. beeld Dirk Hol

Drs. Sarina Brons-van der Wekken. beeld Dirk Hol

Bijbel, psalmboek en programmaboekje. beeld Dirk Hol

Koffiedrinken. beeld Dirk Hol

Na de pauze gingen de diakenen in groepen uiteen om met elkaar een aantal stellingen te bespreken. beeld Dirk Hol

Stellingen bespreken. beeld Dirk Hol

Stellingen bespreken. beeld Dirk Hol

Herstel van psychische problematiek heeft vele kanten. Schaap: „Deels is herstel lichamelijk van aard en praktisch ingestoken. Dan gaat het om op tijd uit bed komen, eten koken en het huis schoonmaken. Een gemeentelid kan dan appen: Ben je er al uit, lukt het? Bij het huishouden kan een helpende hand worden toegestoken. Als dat goed gaat, geeft dat ruimte voor herstel. Een diaken kan hierin praktisch faciliteren. Maak het mogelijk dat gemeenteleden iets voor de ander kunnen betekenen, strijken, eten koken of helpen met de administratie. Vraag een eenzaam persoon bij je op de bank te komen zitten. Wie een taak krijgt in de gemeente, kan ook het gevoel hebben van betekenis te zijn. Dat doet veel meer dan je misschien ziet.”

Na de pauze gingen de diakenen in groepen uiteen om met elkaar een aantal stellingen te bespreken. Sarina Brons-van der Wekken, werkzaam als gz-psycholoog bij Eleos, leidde de groepsbespreking en de plenaire discussie.