Jaaropening Theologische Universiteit Utrecht: Klimaatactie zonder studie is blazen in de wind
Theologen die klimaatactivist worden? „Vast, maar klimaatactie zonder studie is blazen in de wind. We hebben kennis nodig van klimaatverandering en van andere zaken die met ecologische vraagstukken te maken hebben.”
Dat zei rector prof. dr. G. Harinck vrijdag bij de opening van het academisch jaar 2024-2025 van de Theologische Universiteit Utrecht (TUU). De bijeenkomst in de Jacobikerk in Utrecht stond in het teken van de inauguratie van prof. dr. David Onnekink. Hij is per 1 januari 2024 benoemd tot bijzonder hoogleraar christelijk ecologisch denken op de Martine Vonkleerstoel aan de universiteit.
De TUU start dit jaar met bijna 200 studenten. In totaal schreven er 26 nieuwe bachelorstudenten in. Dat is een aantal dat in de 170 jaar dat de universiteit in Kampen zetelde zelden is gehaald. Volgens Harinck groeit de universiteit „rap” sinds deze in Utrecht is gevestigd.
Lustrumjaar
Harinck refereerde aan het feit dat dit studiejaar voor het eerst geen onderwijs meer zal worden gegeven in Kampen. Hij meldde verder dat op 25 oktober het nieuwe pand aan de Kromme Nieuwegracht 4-6 officieel in gebruik zal worden genomen. Het komende jaar zullen waarschijnlijk ook de bibliotheek en het archief naar Utrecht komen.
Opening van het academisch jaar. beeld Ruben Schipper Fotografie
Opening van het academisch jaar. beeld Ruben Schipper Fotografie
Opening van het academisch jaar. beeld Ruben Schipper Fotografie
Opening van het academisch jaar. beeld Ruben Schipper Fotografie
Opening van het academisch jaar. beeld Ruben Schipper FotografieHet komende studiejaar geldt als het 32e lustrumjaar van de universiteit. In het kader van het lustrum hoopt de TUU op de dies natalis (verjaardag van de universiteit) van 6 december twee eredoctoraten uit te reiken.
De eerste is aan de Amerikaanse dr. Karin Maag van Calvin University. Zij verdiende internationaal haar sporen met onderzoek naar Calvijn en de Franse kerkgeschiedenis. Maag is de eerste vrouwelijke eredoctor van de universiteit.
Het tweede eredoctoraat gaat naar de Zuid-Afrikaanse theoloog dr. Craig Bartholomew, die wereldwijd naam maakte met publicaties over het neocalvinisme.
Goede neus
In aanloop naar de inauguratie van Onnekink stelde Harinck dat de keuze van het onderzoeksveld van de nieuwe hoogleraar getuigt van „een goede neus”. Hij verwees naar een onderzoek onder 9000 wetenschappers waarvan 90 procent vond dat er fundamentele veranderingen moeten komen om klimaatverandering aan te pakken. „Actie is nodig.”
„Theologische bezinning op het klimaatvraagstuk is ons op het hart gelegd” - George Harinck, rector TU Utrecht
Harinck zei dat hij groot respect heeft voor de Martine Vonkstichting die de leerstoel bekostigt. „Het bestuur eert Martine Vonks nalatenschap. Ze heeft de urgentie van de ecologische crisis aangegrepen om in alle hoeken en gaten fondsen te zoeken.”
Hij zei verder dat er een noodzaak is voor een theologische bezinning op het klimaatvraagstuk. „Dat is ons op het hart gelegd.”
Hoopvolle verhalen
Onnekink benadrukte in zijn oratie dat er hoopvolle verhalen nodig zijn rond klimaatverandering. In zijn rol als hoogleraar zal hij onder meer zendingsverhalen bestuderen. „Verhalen laten zien hoe mensen zichzelf, anderen en de wereld om zich heen begrijpen en deze kunnen complexe ideeën beeldend en kernachtig weergeven. Verhalen zijn ook gemakkelijker te onthouden dan feiten en kunnen door generaties heen worden doorgegeven.”
Hij verwees ook naar de christelijke klimaatwetenschapper Katherine Hayhoe die zegt dat verhalen meer impact hebben dan feiten. „Dat kunnen ook juist persoonlijke ervaringen en verhalen zijn.”
Hij vervolgde bescheiden tegen het publiek: „Dus wat u straks tegen elkaar vertelt, is misschien wel relevanter dan wat ik u nu allemaal zeg.”
Hij noemde als voorbeeld van een „hoopvol herstelverhaal” het fenomeen van Ethiopische kerkbossen. „Rond kerken zijn bossen aangelegd die nu oases vormden in het verdroogde landschap en te midden van verwoestijning. Tegenwoordig bieden deze kerkbossen bescherming aan uitstervende dieren en inheemse boomsoorten. Milieuwetenschappers vinden de opvallende biodiversiteit in Ethiopische kerkbossen fascinerend.”
„Ethiopische kerkbossen bieden bescherming aan uitstervende dieren en inheemse boomsoorten” - David Onnekink, bijzonder hoogleraar christelijk ecologisch denken
Volgens Onnekink biedt zo’n verhaal een hoopvol toekomstbeeld in tijden dat de soortenrijkdom achteruitgaat. „Historische, christelijke waarden over natuurbehoud spelen een centrale rol in het verhaal en vormen vandaag de dag een inspiratie voor ecologisch handelen.”
Lees maandag een samenvatting van de oratie van prof. dr. David Onnekink op de opiniepagina.
