De Amerikaanse verkiezingsstrijd is dramatisch veranderd na de moordaanslag op Donald Trump afgelopen zaterdagavond. De polarisatie in de samenleving staat weer op de agenda. Onder Democraten leeft de angst dat Trump na de aanslag de verkiezingen in feite al gewonnen heeft.
Van schurk en veroordeelde crimineel werd Donald Trump zaterdagavond ineens een nationale held. Natuurlijk speelde het überhaupt overleven van de moordaanslag daarin een grote rol. Maar het krachtig opsteken van zijn vuist roept breed bewondering op en is opeens hét beeld van de campagne. „Trump begrijpt instinctief het belang van beelden”, zei voormalig adviseur Roger Stone. Het toont niet alleen de kracht van de Republikein, maar bevestigt ook het grote contrast met de zwakke zittende president Joe Biden.
Diezelfde Biden –en vele andere Democraten– betuigde kort na de schietpartij zijn medeleven met Trump. De Trumpcampagne heeft ook opgeroepen om terughoudend te zijn met publieke uitlatingen. Maar de tegenstanders van Trump krijgen inmiddels het verwijt dat de mislukte aanslag hun schuld is. „De centrale boodschap van Bidens campagne is dat president Donald Trump een autoritaire fascist is die hoe dan ook gestopt moet worden. Die retoriek leidde direct tot de poging tot moord op president Trump”, schreef vicepresidentskandidaat J.D. Vance op X.
Donald Trump jr. gaf de media de schuld: „Democraten en hun vrienden wisten exact wat ze deden met de ”letterlijk Hitler”-onzin!” Ook tegenstanders binnen de Republikeinse Partij werden online met de grond gelijkgemaakt. Zo kreeg voormalig afgevaardigde Liz Cheney te horen een „verrader” te zijn. „Jij hebt dit veroorzaakt!”
Conflictretoriek
De vraag is dan ook of de polarisatie in de Amerikaanse samenleving door deze gebeurtenis vermindert of juist wordt verdiept. De spanning is al jaren zo groot dat veel commentatoren bang zijn dat de polarisatie alleen maar zal toenemen. Feit is dat die opeens centraal staat op de campagneagenda en talloze politici benadrukten dat het tijd is om de verdeeldheid te verminderen.
„ Retoriek Bidens campagne leidde direct tot de poging tot moord op president Trump” - J.D. Vance, vicepresidentskandidaat VS
Trump zal zijn speech op de Republikeinse Conventie, die maandag begint, volledig anders insteken. „Dit is een kans om het hele land, zelfs de hele wereld, bij elkaar te brengen”, stelde de Republikein. De vraag is of Trump langdurig een verzoenende toon kan aanslaan na zijn felle conflictretoriek van de achterliggende negen jaar.
De Democraten moeten intussen op zoek naar een nieuwe verkiezingsstrategie. Als zij Trump neerzetten als een extremist die gestopt moet worden, krijgen zij vanaf nu direct het verwijt opnieuw zijn leven in gevaar te brengen. Uitspraken van Biden dat Trump „midden in het doelwit” geplaatst moet worden, gaan al rond op sociale media. De zittende president doelde erop dat het tijd was om de aandacht te verschuiven van zijn slechte debatoptreden naar de plannen van Trump, maar zulke citaten krijgen nu een andere lading.
Kandidatuur Biden
Cynisch genoeg heeft de moordpoging wel de aandacht afgeleid van de discussie over de kandidatuur van Biden. Voor Biden is het nu het moment zich te presenteren als de verbindende staatsman, een rol die hij zichzelf al langer probeert aan te meten. Maar veel Democraten denken dat het niet meer uitmaakt. „De strijd om het presidentschap eindigde gisteravond”, stelde een ervaren politiek strateeg zondag. Andere Democraten trekken dit in twijfel, en het is inderdaad prematuur om dit te zeggen.
Op korte termijn zal Trump naar verwachting sowieso extra steun en sympathie krijgen vanuit de bevolking. Vragen rond Trumps verleden –over zwijggeld voor pornoactrices en betrokkenheid bij de Capitoolrellen– zullen voorlopig naar de achtergrond verdwijnen. De Republikeinen zullen hem op de Conventie presenteren als een nationale held, die ondanks alles doorgaat om zijn land te redden. Het is een nieuwe dramatische wending in deze toch al bizarre verkiezingsstrijd.
Meld je aan voor de gratis nieuwsbrief RD Amerika en ontvang iedere week extra achtergronden en duidingen rondom de presidentsverkiezingen.
