Doordat de 30 Europarlementariërs van het Franse Rassemblement National (RN) zich maandag aansloten, telt Patriots for Europe 84 leden uit twaalf lidstaten. Daarmee is de fractie de derde in grootte in het Europees Parlement. Ook onder meer het Italiaanse Lega, het Spaanse Vox, de PVV en Vlaams Belang hebben zich aangesloten bij de op 1 juli opgerichte alliantie. Nadat bij de Europese verkiezingen begin juni een aardverschuiving naar rechts uitbleef, probeert radicaal-rechts in de nieuwe fractie de krachten te bundelen en een machtsfactor in het Europees Parlement te vormen.

Patriots for Europe wordt vooral gezien als een voortzetting van de fractie Identiteit en Democratie (ID), zij het onder een andere noemer. Fidesz, de partij van de Hongaarse premier Viktor Orbán, de Tsjechische partij ANO en de Oostenrijkse Vrijheidspartij (FPÖ) staan aan de basis van de fractie. Jordan Bardella, de rijzende ster van RN, is gekroond tot voorzitter.

De Eurofractie bestaat uit een bont gezelschap van rechts-radicale Europarlementariërs. Ze vinden elkaar in hun eurokritische houding, zei ANO-vicevoorzitter Karel Havlíček maandag. „Als patriottische krachten gaan we samenwerken om onze instellingen te heroveren en het beleid te heroriënteren om onze landen en volkeren te dienen”, aldus Bardella maandag in een verklaring.

„Als patriottische krachten gaan we samenwerken om onze instellingen te heroveren” - Jordan Bardella, voorzitter Patriots for Europe

Cordon sanitaire

Andere Eurofracties zijn niet van plan het zover te laten komen. Alles wat naar radicaal-rechts riekt, geldt in Brussel als besmet. Dus doen andere fracties er alles aan om Patriots for Europe van invloedrijke posities in de parlementaire commissies –waar het voorwerk voor EU-wetgeving plaatsvindt– uit te sluiten.

Op technisch niveau sloten de bestuurders van de zeven Eurofracties maandag een deal over de verdeling van topposities in de parlementscommissies. Zeker is dat Patriots for Europe daarbij grotendeels achter het net vist. „Totaal ondemocratisch”, reageerde Europarlementariër Jean-Paul Garraud (RN) maandag.

Met het zogenaamde cordon sanitaire, een informele overeenkomst tussen politieke fracties om niet samen te werken met radicaal-rechts, doen de Eurofracties een poging om de eurokritische parlementsleden uit te sluiten van het voorzitterschap van de parlementaire commissies vervoer, cultuur en onderwijs – net als vijf jaar geleden toen Europarlementariërs van de ID-fractie werden uitgesloten van het leiden van de commissies landbouw en juridische zaken. In de week van 22 juli wordt er formeel over de posities gestemd.

Bemiddelaar

De rechts-conservatieve fractie van Europese Conservatieven en Hervormers (ECR) –waarin Fratelli d’Italia van de Italiaanse premier Giorgia Meloni en de Poolse PiS-partij een voortrekkersrol spelen en waarbij ook de SGP is aangesloten– maakt meer kans op topposities in de parlementaire commissies. Zo claimt de ECR in de maandag gesloten deal de begrotingscommissie en de commissie burgerlijke vrijheden. De fractie staat als minder rechts bekend. Leden van de groep zouden als „bemiddelaar” kunnen optreden tussen Patriots for Europe en de EVP, opperde voorzitter Nicola Procaccini zondag.

De voorzitterschappen van de belangrijkste parlementaire commissies gaan traditiegetrouw naar de machtige christendemocratische EVP-fractie. Naast vier andere parlementaire commissies claimt de EVP de commissies industrie, landbouw en buitenlandse zaken. De sociaaldemocratische S&D-fractie eist onder meer de commissies milieu en internationale handel op, terwijl de met de verkiezingen gedecimeerde Groenen voor de commissies interne markt en mensenrechten een voorzitter willen leveren.