Meuk, voor een groot deel meuk. Zo noemde retaildeskundige Eva Rutten begin mei in het Reformatorisch Dagblad de producten die via Chinese webshops als AliExpress, Temu of Shein worden verkocht. Wie daar goedkope spullen koopt, betaalt een hoge prijs.
Hij bestaat nog steeds, de consument die bewust boodschappen doet bij de lokale supermarkt om de plaatselijke middenstander te steunen. Of die vlees koopt bij de kwaliteitsslager op het dorp, omdat hij twijfelt aan de kwaliteit van de kiloknaller in de supermarkt. Deze consument verdient een standbeeld.
En tegelijk: het zou de houding moeten zijn van iedereen. Want niet alleen de aanschafprijs doet ertoe bij een aankoop. Productveiligheid, privacy en gevolgen voor het milieu zijn minstens zo belangrijk. Het is in consumenten te prijzen als ze rekenschap geven van de gevolgen van hun consumptiegedrag.
En daar is nog een wereld te winnen. Deze week bleek uit cijfers van Thuiswinkel.org dat onlinebestedingen door Nederlanders in Chinese webshops bijna zijn verdubbeld, van 59 miljoen euro in het eerste kwartaal van 2023 naar 102 miljoen euro in de eerste drie maanden van dit jaar. Marlene ten Ham, algemeen directeur van Thuiswinkel.org, kraakt een kritische noot. „We zien dat een aantal bedrijven zich niet houdt aan belangrijke wetgeving op het gebied van oneerlijke handelspraktijken, douaneregels, duurzaamheid, privacy en productveiligheid.”
En daarmee legt Ten Ham de vinger op de zere plek. Veel producten uit Chinese webshops voldoen niet aan de vereiste veiligheidsregels. Om één voorbeeld te noemen: speelgoedproducten voldoen vaak niet aan de voorschriften, vanwege scherpe randjes, verstikkingsgevaar of snel loslatende onderdelen, zo bleek uit onderzoek van de brancheorganisatie van de Europese speelgoedindustrie. Daarbij, de privacy van klanten van deze onlinewinkels is in het geheel niet geborgd. Sterker, niemand garandeert dat privacygevoelige informatie niet bij de Chinese overheid terechtkomt. Om maar te zwijgen over het aspect van duurzaamheid. Want zowel de productie als het vervoer van deze artikelen drukt zwaar op het milieu. En ook de kwaliteit laat nogal eens te wensen over. Als een goedkoop Chinees product na een lange reis overzee in Nederland snel in de kliko belandt, gaat er veel mis.
In hetzelfde RD-artikel over de populaire site Temu vertelt een Nederlandse consument over haar ervaring met deze Chinese webwinkel: „Je kunt er bijna alles bestellen, en dat voor bizar lage prijzen. Een beetje gevaarlijk, want daardoor heb ik de neiging om (…) meer producten aan te schaffen dan ik van plan was.”
Veel kopen voor weinig geld, zonder rekening te houden met de gevolgen van de aankoop; het zou een omschrijving van materialisme kunnen zijn. En daarmee gaat de spade dieper. Dergelijke webshops voeden consumentisme en materialisme. De groei van Nederlandse aankopen is daarom een aanklacht tegen elke consument, en zeker de christelijke.
