Onkruid in bermen onmisbaar voor voedselproductie
Wat is onkruid? Volgens een van mijn vroegere docenten: alles wat groeit op een plaats waar je het niet wilt hebben. Dus wat de een koestert, kan voor een ander onkruid zijn. Droog of nat, koud of warm: onkruid lijkt altijd te groeien. Niet helemaal verwonderlijk, want meestal gaat het om planten die hier van nature horen en prima aangepast zijn aan klimaat en bodem. Hoe mooi kunnen ”onkruiden” ondertussen niet zijn. Bermen en graskanten die de dans van maaibalk en gifspuit nog steeds ontspringen, zijn op dit moment een eldorado voor plantenliefhebbers, insecten en vogels. Vingerhoedskruiden pronken en lonken met een kaars aan bloemen. Hommels laten zich graag verleiden vanwege de nectar. Op stikstofrijke bodems tieren reuzenberenklauwen welig. De bladeren lijken klauwen, de grote bloemschermen dinerborden. Kevers en zweefvliegen komen graag eten. Met een legermacht aan brandharen verweert de berenklauw zich tegen grijpgrage mensenhanden. Dus geen gast om zonder handschoenen beet te pakken. Gast? Zeker, zo’n twee eeuwen geleden kwam hij onze contreien binnen. Naar zeggen: een delicatesse voor varkens. Anderen beweren: voor schapen.
Hoe men ook denkt over de Europese natuurherstelwet, feit is dat we onzorgvuldig omgaan met Gods schepping. Het aantal kruipende en vliegende insecten is in enkele decennia drastisch verminderd. Dat betekent een grote teruggang van bestuivers. Neem de paardenbloem. Een heuse insectentrekker en daardoor ook van belang voor weidevogels. Ik geloof nog steeds in natuurinclusief boeren. Al die prachtige door God geschapen en ons gegeven bloemen strelen niet alleen ons oog, ze zijn ook onmisbaar voor de voedselproductie.
Wandelend door een boeket van kleurige bloemen en wuivende grassen –er groeiden zelfs wespenorchissen– realiseerde ik me dat veel planten dierennamen dragen. Om er slechts enkele te noemen: koekoeksbloem, havikskruid, zwanenbloem, ganzenbloem, kievitsbloem, muizenoor, hondsdraf, kikkerbeet, eendenkroos, krabbenscheer. U kunt er zelf vast nog meer bedenken. Zoek ze op en bewonder ze en zie hoe leeuwentand en leeuwenbek bijna paradijselijk samenleven met lamsoren en biggenkruid. Mocht u een dezer dagen op een van onze autowegen weer eens in de file staan, gun uzelf wat afleiding. Let op de kleurrijke bermen, overladen met toortsen, margrieten en klaprozen. Een groen- en bloemrijke omgeving is stressreducerend en rustgevend. Zelfs zevenblad is nog mooi met zijn grote bloemschermen, al duld ik hem niet in onze tuin…