”3D-kaart van minuscuul stukje hersenen gemaakt: 1400 terabyte aan data”, kopte NOS (10-5). Onderzoekers van de universiteit Harvard hadden in samenwerking met Google een scan gemaakt van een klein stukje menselijk brein. Het meest gedetailleerde ooit. Ik zal u even helpen om u een beeld te vormen van de gigantische omvang van 1400 terabyte. Een gemiddelde foto die u met uw smartphone neemt, is 3 megabyte. Met 333 foto’s kom je aan 1 gigabyte. 333.000 foto’s zijn dan 1 terabyte. 446.200.000 foto’s maakt 1400 terabyte. Dat is niet een kwart van uw hersenen. Nee, dat is 1 kubieke millimeter. Ik was hier zo van onder de indruk dat bij mij opkwam: ”Aardse machten, looft de HEER!” (Psalm 29:1). De grootsheid van het kleine doet ons versteld staan.

„Een kritische houding is goed, maar we mogen ons ook verwonderen over technologie”

We staan nogal eens terughoudend of ronduit negatief tegenover technologie. Een kritische, waakzame houding is ook goed. Maar we mogen en moeten ons ook verwonderen over technologie. Alles heeft een plek in Gods schepping. Bijvoorbeeld ons wonderlijk gemaakte lichaam. En als u weet van lichamelijk lijden, dan weet u vaak ook hoe alles in het lichaam samenwerkt wanneer het wel goed functioneert of gezond is. De kennis daarvan is grotendeels toe te schrijven aan technologie, die zich steeds verder ontwikkelt. Technologie die we krijgen van God om ook Zijn schepping te ontwaren.

Verwondering past ons ook als we zien op de unieke eigenschappen van (edel)metalen en edelstenen en de toepassingen die daarmee mogelijk zijn. De geleiding van koper. De duurzaamheid van goud. De hardheid van diamant. Dat we glas zo kunnen slijpen dat we de verste objecten dichtbij kunnen halen en de kleinste bacteriën zichtbaar kunnen maken. Dat we onzichtbaar licht en onhoorbaar geluid kunnen waarnemen. Ja, we zijn op het punt aangekomen dat we blinden ziende en doven horende kunnen maken. Wat een geschenken in deze gebroken wereld. Looft de HEER!

Hoever gaan we nog? Wat mogen we nog ontdekken in de schepping? Welk gebrek mogen we nog verlichten met technologie? Mogen we nog wel verder gaan?

„Het leven van een christen hoeft niet in het teken te staan van een ongebreideld vooruitgangsgeloof”

Als ik dan denk aan de transhumanistische ideeën van Elon Musk (eigenaar van onder andere Tesla en X) om het brein van de mens te uploaden naar een supercomputer, zodat deze kan doorleven zonder lichaam, dan kan dat mij aan de ene kant met angst vervullen, maar aan de andere kant ook met medelijden en verontwaardiging. In het licht van Gods schepping vertrouw ik op Gods almacht en dat het onmogelijk is de mens te vangen in een machine. Wij zijn meer dan ons brein. Wij zijn meer dan data. Misschien is de mens uiteindelijk in staat om het brein na te bootsen en misschien ook wel een specifiek brein van een specifiek persoon. Maar onze geest is niet te vangen.

Mogen we zover gaan? En met welk doel? Is God daarmee gediend?

Jacques Ellul schrijft in zijn boek ”Staan in de wereld van nu: uitdagingen in een postchristelijke beschaving”: „We zijn elke keer weer blij als er een nieuw geneesmiddel is ontdekt, en we doen eindeloos onderzoek om nog beter te kunnen genezen. Maar waartoe dient het leven dat we zoveel moeite doen om het te bewaren?” En een pagina verder: „Mensen zijn met astronomische snelheid nergens naartoe onderweg.”

De mens is het doel uit het oog verloren. Voor het christendom is het doel al bereikt in Jezus Christus en christenen hebben het doel reeds ontvangen in Gods genade. Daarom hoeft het leven van een christen niet in het teken van te staan van een ongebreideld vooruitgangsgeloof. We mogen dankbaar zijn voor wat we krijgen en laten we dan God ook de eer geven.

De auteur is medeoprichter van stichting Techthics, een platform dat nadenkt over de impact van nieuwe technologie op ethiek en christelijke religie.