Bij zijn woning in Huizen wijst Hans van Maanen (73) naar krassen op de zijkant van zijn Volkswagen Up. „Een volkomen aso in een busje heeft me onlangs van de weg gedouwd”, verklaart het bestuurslid van de Vereniging Verkeersslachtoffers de beschadiging aan zijn kleine auto.  „Ik reed in Amsterdam bij een inhaalmanoeuvre niet harder dan de toegestane 80 kilometer per uur. Een man in een busje wilde me voorbij. Hij vond dat ik moest ophoepelen en begon met zijn lichten te seinen. Ik dacht: bekijk het maar, ik rijd niet harder dan mag. Hij haalde me rechts in. De man vond kennelijk dat ik een noodstop moest maken, zodat hij kon passeren. Ik ging toeteren, hij schampte mijn auto en duwde mij van de weg. De chauffeur beweert dat ik de aanrijding opzettelijk heb veroorzaakt. Dat heeft hij tegen de politie gezegd. Ik vermoed dat hij bekeurd is voor gevaarlijk rijgedrag.”

Het recente onverkwikkelijke incident op de weg toont volgens Van Maanen aan dat het rijgedrag van menig automobilist zwaar te wensen overlaat. „Respecteren van de maximumsnelheid is eerder uitzondering dan regel”, zegt hij in zijn woonkamer, waar ook medebestuurslid Jetty van der Werf (64) uit Den Haag is aangeschoven. Beiden waren ooit betrokken bij verkeersongevallen, die hun leven op de kop zetten (zie: ”Ik ging door een diep dal”). Van der Werf: „Onze zoon vertelde dat hij pas bij Den Haag reed en zich netjes aan de maximumsnelheid van 100 kilometer per uur hield. Hij zei het gevoel te hebben dat hij een van de weinigen was.”

„„Een volkomen aso in een busje heeft me onlangs van de weg gedouwd” - Hans van Maanen, bestuurslid Vereniging Verkeersslachtoffers

Vijftig bekeuringen

Groen en geel ergeren ze zich aan chauffeurs die voortdurend de verkeersregels aan hun laars lappen. „Het probleem zit in een klein clubje dat denkt dat de weg van hem of haar is”, gruwt Van Maanen.

Vurig bepleit de vereniging hogere boetes voor snelheidsovertreders, zeker voor hardnekkige hardrijders. Van Maanen: „Sancties bijten nu niet, de boetes zijn te laag. Neem die malloot -en dan druk ik me aardig beleefd uit-  die in 2022 in zijn auto in Alblasserdam twee jonge vrouwen op een scooter heeft doodgereden. Hij reed zeker 80 kilometer per uur waar 30 was toegestaan. Die man had in de vier jaar voorafgaand aan dat drama al zo’n vijftig bekeuringen gekregen voor allerlei verkeersovertredingen.  Klaarblijkelijk beschouwt zo’n man een boete als een soort aflaat om de verkeersregels naar eigen believen te interpreteren.”

De laatste tien jaar vielen er jaarlijks tussen de 600 en 700 doden in het verkeer, blijkt uit CBS-cijfers . Ook raken elk jaar tienduizenden mensen gewond. Hoe het verkeer veiliger te maken?
Tal van technische ingrepen in de auto zetten werkelijk zoden aan de dijk, vindt de Vereniging  Verkeersslachtoffers. Die bepleit invoering van een „intelligente snelheidsbegrenzer” in voertuigen. Van Maanen: „Het is een soort TomTom-plus. Zo’n 25 jaar geleden is er in Tilburg al een proef mee gedaan. Het apparaat signaleert op een bepaalde plek de daar geldende maximale snelheid en zorgt ervoor dat je niet harder kan. Hoe hard je het gas ook intrapt, je blijft in principe bijvoorbeeld 50 rijden. Waarbij je wel in noodgevallen bijvoorbeeld enkele tientallen seconden harder kunt.”

Perkt zo’n maatregel niet te veel de vrijheid van de automobilist in? „We hebben toch niet voor niets maximumsnelheden in ons land?” werpt Van Maanen tegen. „Die zijn er voor ons aller leven, veiligheid en welzijn. Als die snelheidsbegrenzer 25 jaar geleden was ingevoerd, zouden in ons land duizenden minder doden en tienduizenden minder gewonden zijn gevallen.”

Voetbalwedstrijd

De vereniging dringt ook aan op invoering van een zogeheten rijbewijsslot. Het idee is dat een auto alleen start als iemand een rijbewijs in een soort kastje in het voertuig moet stoppen. Dat pasje moet gedurende de rit in dat autokastje blijven. „Vergelijk het met een bankpas in een pinautomaat”, licht Van Maanen toe. „Nu kan iedereen met slechts een autosleutel als het ware een moordwapen starten. Voer je een rijbewijsslot in, dan maak je het bijvoorbeeld jonge joyriders een stuk moeilijker.”
De overheid zou van bijvoorbeeld mensen die veroordeeld zijn voor rijden onder invloed het rijbewijs kunnen  blokkeren, geeft Van Maanen aan. „Nu blijven mensen van wie het rijbewijs is ingenomen in veruit de meeste gevallen helaas gewoon doorrijden.” 
Zorgen leven er over gebruik van de mobiele telefoon achter het stuur. Van der Werf: „Ooit volgden onze kinderen achter in onze auto via hun telefoon een voetbalwedstrijd. Ik zag toen dat een andere automobilist vanachter het stuur die wedstrijd ook zat te bekijken, via zijn telefoon in een houder op het dashboard. Zoiets is levensgevaarlijk.”

„Ik zag dat een automobilist vanachter het stuur een voetbalwedstrijd zat te bekijken ” - Jetty van der Werf, bestuurslid Vereniging Verkeersslachtoffers

Zeker in modernere auto’s kan allerlei technisch vernuft chauffeurs afleiden van aandacht voor de weg, waarschuwt Van Maanen. „Je moet bij wijze van spreken eerst door vijf menu’s op je computerscherm heen, voordat je een keer je autolichten aan hebt. Wie verzint zoiets?”

Met argusogen volgen ze de komst van fatbikes. Die stevig ogende elektrische fietsen kunnen, als ze zijn opgevoerd,  snelheden tot zo’n 50 kilometer per uur bereiken. Voor een fatbike is tot hun ongenoegen geen rijbewijs nodig, geldt geen leeftijdsgrens, geen helmplicht en geen verzekeringsplicht. Van der Werf: „Ik zie kinderen van een jaar of negen rondscheuren op een fatbike. Terwijl zo’n fiets eigenlijk een brommer is.” Van Maanen: „Ik weet niet welke dwaas dit nieuwe vervoermiddel als fiets heeft aangemerkt en heeft toegelaten op de markt, maar die persoon leeft wel onder een steen.”

Moeders

In bijvoorbeeld Rotterdam  werden verkeersaso’s vorig jaar aangesproken, onder meer via een postercampagne. Ook gingen vrouwen op straat in gesprek met kennelijke verkeersaso’s. Van der Werf: „Alle beetjes helpen. Zo’n project doet me denken aan buurtvaders die raddraaiers aanspreken. Veel mensen zullen in hun eentje niet zo snel roekeloze rijders tot de orde roepen. Voordat je het weet, heb je een mes tussen je ribben.”

„De harde kern van de verkeersasocialen trekt zich geen zier aan van beïnvloedingscampagnes ” - Hans van Maanen, bestuurslid Vereniging Verkeersslachtoffers

Van Maanen heeft amper vertrouwen in overheidscampagnes die een beroep doen op de verantwoordelijkheid van burgers. „De harde kern van de verkeersasocialen trekt zich geen zier aan van dit soort campagnes. Dan betreft het mensen die bijvoorbeeld maand in maand uit boetes voor te hard rijden krijgen en die geregeld ongevallen veroorzaken. Je moet hen in hun portemonnee raken. Verdubbel telkens de boete voor die onverlaten. De boete voor een oud vrouwtje dat per ongeluk een keer vijf kilometer per uur te hard rijdt, mag dan wel omlaag.”