Gijsbert Korevaar: Refo heeft niet de mond vol van duurzaamheid, maar soberheid zit erin
Refo’s hebben vaak niet de mond vol van duurzaamheid, maar zuinigheid en soberheid zitten er bij hen nog wel degelijk in, ziet Gijsbert Korevaar.
Voor het eerst keken onderzoekers op het niveau van kerkelijke stromingen welke invloed religie en religieuze opvattingen hebben op het denken en handelen van mensen rond klimaatverandering. Gijsbert Korevaar, lector circulaire energietransitie aan de Hogeschool Rotterdam, reageert op opvallende uitkomsten van het onderzoek.
Orthodox-gereformeerden en bevindelijk gereformeerden gedragen zich iets duurzamer dan de gemiddelde Nederlander. Verbaast u dat?
„Eigenlijk niet. Ik denk dat een stukje zuinigheid en soberheid er nog wel degelijk in zit. Zelf heb ik ook meegekregen dat het beter is om iets goeds te kopen wat lang meegaat dan een goedkoop product te nemen dat sneller kapot gaat.
Als je mensen uit de reformatorische kring zult vragen naar hun mening over duurzaamheid, zul je misschien horen: dat hoeft van mij niet zo nodig. Terwijl iemand van GroenLinks zal zeggen: ik vind duurzaamheid heel belangrijk. Terwijl die refo misschien één keer per jaar op vakantie gaat met de auto en een weekje in een huisje zit en het grachtengordeltype vijf keer per jaar het vliegtuig pakt.”
Woorden en daden komen dus niet altijd overeen?
„Nee, iemand kan op de A12 protesteren, maar netto toch minder duurzaam zijn dan iemand die dat niet doet. Ik merk zelf dat de bereidwilligheid om duurzame keuzes te maken onder refo’s groot is. Tegelijkertijd is het ook heel lastig om dat te doen. Ik raak zelf al in de war van alle tegengestelde adviezen. Moet ik een waterzuinige wasmachine nemen, of een energiezuinige? Welk wasmiddel moet ik kopen? Bijna ieder product heeft als je inzoomt een negatieve kant: of er hebben kinderen aan gewerkt, of er zitten giftige kleurstoffen in, of het is milieuonvriendelijk.
„Iemand kan op de A12 protesteren, maar netto toch minder duurzaam zijn dan iemand die dat niet doet” - Gijsbert Korevaar, lector circulaire energietransitie aan de Hogeschool Rotterdam
Ik kon mezelf vinden in het artikel van Bart Jan Spruyt zaterdag: we krijgen in onze samenleving voortdurend te horen dat we dingen niet goed doen: we vliegen te veel, eten niet gezond genoeg. Het is moeilijk om te leven naar de maatstaf die wordt opgelegd.”
Vooral orthodox-gereformeerden (59 procent) en bevindelijk gereformeerden (44 procent) geven aan dat zorgen over klimaatverandering een plaats hebben in hun gebed. Op welke manier kan een christen dit vormgeven?
„Als ik het persoonlijk maak, dan speelt in mijn gebed een rol hoe ik omga met spullen en hoe ik me daaraan kan hechten. En dat mijn verre naasten de gevolgen ondervinden van mijn materialisme. Ik ben verantwoording schuldig aan mijn Schepper. In het gebed belijd ik schuld over waar ik mijn verantwoordelijkheid niet op een goede manier gebruik en vraag ik om inzicht over mijn omgaan met de schepping.”
Vindt u het passend om met God te spreken over je zorgen over klimaatverandering?
„Zelf zou ik niet zo snel gaan bidden om bij wijze van spreken een terugverandering van het klimaat. Daarbij merk ik bijna een soort weerstand. Ik denk dat dat ermee te maken heeft dat ik te veel mensen om mij heen, gelovig en ongelovig, hoor zeggen dat de schepping hersteld moet worden en dat wij daarvoor aan de slag moeten. Zelf denk ik: er zal herstel komen van de schepping, maar wel pas op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. Ik heb er geen hoop op dat dit hier nog gaat gebeuren.”
„Er zal herstel komen van de schepping, maar wel pas op de nieuwe hemel en de nieuwe aarde” - Gijsbert Korevaar, lector circulaire energietransitie aan de Hogeschool Rotterdam
Welke tips hebt u voor iemand die duurzamer wil leven, maar door de bomen het bos niet meer ziet?
„Ik heb er drie. Ten eerste: gebruik producten zo lang mogelijk. Dat heeft een enorm effect op milieuschade en klimaat. Rijd een auto op, gebruik een machine zo lang mogelijk. Ten tweede: maak bewust duurzame keuzes bij alles waar je iets in moet stoppen. Denk aan wasmiddelen, batterijen, stroom en benzine. Pak bijvoorbeeld de fiets waar dat kan. Ten derde: houd je aan het uitgangspunt dat je slechts één stuk hebt van iets waar je er maar één van nodig hebt. Koop je een nieuwe telefoon, zorg dan dat je de oude hebt ingeleverd.”
