In veel gezinnen is de zorg voor het gezin vrij klassiek geregeld. Vader zorgt voor het hoofdinkomen, moeder werkt minder. Deze gezinnen zijn zich ervan bewust dat als vader overlijdt, er grote financiële consequenties zijn. Dit is doorgaans ook zo. Maar wat zij vaak niet beseffen, is dat als moeder overlijdt, de financiële consequenties nóg groter kunnen zijn. Soms zelfs zo groot dat er crowdfunding opgezet moet worden om een financieel draagbare situatie te krijgen. Hoe zit dat?

Als door overlijden van de vader het hoofdinkomen wegvalt, is er vaak sprake van een inkomen uit loondienst. Veel mensen in loondienst hebben een pensioenregeling met een nabestaandenpensioen. Als er een vroegtijdig overlijden plaatsvindt, keert de pensioenregeling een inkomen uit. Dit heet een weduwepensioen. Dit inkomen is vaak lager dan het inkomen voor overlijden. Naast een weduwepensioen is er vrijwel altijd ook een wezenpensioen, waarbij de pensioenmaatschappij per kind ook een uitkering geeft. Vaak duurt die wezenuitkering totdat het kind 21 jaar is. Hoewel het inkomen uit weduwepensioen en wezenpensioen vaak niet toereikend is, zorgt dit ervoor dat het inkomen niet helemaal wegvalt.

Omgekeerd werkt vaak de vrouw niet of fors minder. Er is dan ook vrijwel geen nabestaandenpensioen als de moeder komt te overlijden. Als ik gesprekken voer over financiële planning en het onderwerp “overlijden” aansnijd, is de eerste reactie vaak: als de man wegvalt, moet het goed geregeld zijn. Vaak is mijn vraag dan: maar als de vrouw wegvalt, hoe ga je dan de zorg voor de kleine kinderen organiseren? Vaak is dan de reactie van de man: dan ga ik een dag minder werken. Meestal stel ik dan de vervolgvraag: je vrouw heeft nu vier dagen nodig voor de zorg voor het gezin en jij zou dat in één dag kunnen? Vrijwel altijd ontstaat er dan een interessant gesprek. Vervolgens stel ik voor om inzichtelijk te maken wat er gebeurt als de kostwinner ook vier dagen minder gaat werken.

Meestal is de financiële terugval fors groter dan wanneer de man komt te overlijden. Veel adviezen gaan er standaard vanuit dat je fulltime blijft werken, maar met kinderen op de basisschool is dat vrijwel onmogelijk. Het is iets waar bijna geen echtpaar bij stilstaat, maar vaak is het verstandig om een voorziening te hebben, totdat de jongste een stuk zelfstandiger is. Stel je hebt 1500 euro per maand nodig om minder te kunnen werken tot de jongste 15 jaar is, dan heb je een extra vermogen nodig van 270.000 euro.

Het zijn niet de leukste onderwerpen om het samen over te hebben, maar wel situaties die belangrijk zijn. Je wilt niet in een situatie belanden waarin je financieel geen mogelijkheid hebt voor de nodige zorg voor het gezin.