Naast het horen van verhalen over verslaving en het creëren van openheid is er nog iets van wezenlijk belang: het voorkomen van verslavingen. Voorkomen is immers beter dan genezen. Dit is een van de onderdelen waar Chris en Voorkom zich voor inzet. Op scholen en in kerken. In gesprek met jongeren én met hun ouders.

Een omgeving die oog heeft voor jongeren is een van de beschermende factoren als het gaat om problematisch gebruik van verslavende middelen en risicovolle activiteiten. Die zijn in de leefwereld van tieners immers volop aanwezig. Als de omgeving van jongeren (ouders en de kerk) meewerkt, kan een verslaving voorkomen worden. Dat kan namelijk echt!

Niet alle jongeren die alcohol gebruiken worden verslaafd. Uitproberen of nieuwsgierig zijn leidt niet automatisch tot eraan vastzitten. Dit is namelijk mede afhankelijk van de persoonlijkheid en de omgeving van de jongere en van gebeurtenissen die zijn of haar leven gekleurd hebben.

Meningsvorming

Tot ongeveer het twaalfde levensjaar is het jonge kind aangewezen op de opvoeders. Vanaf het twaalfde jaar zoekt een tiener vervolgens naar eigen normen en waarden. Wat wil ik en waar sta ik voor? In deze fase is uitproberen vanzelfsprekend en bouwt de tiener verder op wat hij of zij geleerd heeft vanuit huis en in de kerk. Overigens: lees voor het woord ”geleerd” het woord ”gezien”!

Elke tiener heeft zijn eigen karakter. De een is avontuurlijk en de ander nieuwsgierig. De een ontwikkelt meer zelfvertrouwen en eigenwaarde dan de ander. Daarnaast maken tieners soms heftige dingen mee. Dat alles speelt mee bij de oorzaken van verslaving. Is daar aandacht voor? Thuis en in de kerk?

De grootste invloed op jongeren hebben hun ouders, degenen die hun het meest nabij staan. En hoewel tieners zich doorgaans tegen hun ouders afzetten, nemen ze onwillekeurig veel van hen aan. Zoals ze dat ook doen van de kerkelijke gemeenschap waar zij onderdeel van zijn. Gelukkig als dat de goede dingen zijn.

Maar wat als er nooit gesproken wordt over de aantrekkingskracht van seksuele beelden? Als alcohol gebruiken vanzelfsprekend is in de omgeving van de jongere? Als je niet leert (ziet) dat je fouten erkennen goed is. En als je je niet gezien en gehoord voelt? Zet daartegenover de sociale media. Waar wel van alles gedeeld wordt en waar je alles mag zeggen en vragen. Op basis van welke normen en waarden vormt de tiener dan zijn mening? Liggen verkeerde keuzes dan niet voor de hand. Ligt verslaving dan niet op de loer?

Gevoelens en keuzes

Praat over wat je dwarszit en wat er in je omgaat vóórdat het fout gaat. Dat is onmisbaar en helpt verslaving te voorkomen. Daarom roepen we ouders en kerken op om jongeren te leren praten over gevoelens en keuzes. Door zélf te praten over gevoelens en keuzes. En door je kwetsbaar op te stellen. Ons gedrag als ouders en vertegenwoordigers van de kerk heeft ongelofelijk veel invloed. Zijn we ons voldoende bewust van deze rol?

Alise Vleesenbeek is manager, Wilbert Bosman is trainer bij Chris en Voorkom.