De route ”geestelijke zorg en planetaire gezondheid”, onderdeel van de master geestelijke verzorging, gaat in september van start. Vijf vragen aan de initiator van de opleiding, prof. dr. Hans Alma, hoogleraar geestelijke zorg en religieus-humanistische zingeving aan de VU.

Waarom is deze opleiding nodig?

„Veel jonge mensen maken zich zorgen over het klimaat. Uit onderzoek blijkt dat zelfs een op de vijf jongeren zich hier zo druk over maakt, dat het hun dagelijks leven beïnvloedt.

Een op de vijf jongeren maakt zich zorgen over het klimaat

Op het gebied van de psychologie is er al veel aandacht voor klimaatangst en -depressie. Er wordt onderzoek naar gedaan en er zijn behandelmethoden op afgestemd. In feite gaat het bij klimaatangst echter niet om psychische problematiek, maar om een gezonde reactie op een ongezonde situatie. Deze ecologische levensvragen komen op uit een reële zorg. Dan vind ik dat een beroepsgroep als de geestelijke verzorging, die het als professie heeft mensen te begeleiden in het omgaan met levensvragen, hier een taak heeft.”

Hoe ziet de opleiding eruit?

„Studenten die de eenjarige masterspecialisatie geestelijke verzorging volgen, kunnen daarbinnen de route geestelijke zorg en planetaire gezondheid kiezen. Zij krijgen dan de basisvakken van de master geestelijke verzorging en volgen daarnaast een programma dat afgestemd is op ecologische vraagstukken. Ook krijgen de studenten de mogelijkheid om hun stage op deze thematiek toe te spitsen.”

Waar kunnen deze geestelijk verzorgers straks aan de slag?

„De route is een onderdeel van de opleiding tot geestelijk verzorger, dus de studenten kunnen straks overal aan het werk. Vanuit de samenleving ontstaat er echter vraag naar geestelijk verzorgers die zich bezighouden met ecologische thema’s. Zo weet ik van een ziekenhuis dat de visie heeft om het concept duurzaamheid uit te strekken over de hele zorg. Een geestelijk verzorger kan meedenken hoe dat vormgegeven kan worden. Dan kan het gaan over het scheiden van afval, maar ook over de juiste behandelmethoden. Medicijnen kunnen zeer milieuvervuilend zijn. Welke keuze maak je daarin als ziekenhuis?

Vanuit een psychiatrische instelling kwam de vraag naar stagiairs van onze opleiding. Ook daar krijgen ze steeds meer te maken met klimaatgerelateerde problematiek.”

In hoeverre gaat de opleiding in op de klimaatcrisis zelf?

„De studenten kunnen straks mensen begeleiden die worstelen met klimaatangst, maar ze houden zich ook bezig met visievorming op ecologische vraagstukken. Het werkdomein van een geestelijk verzorger is dat van zingeving en levensbeschouwing. Daarbij horen ook vragen als: Wat is de mens? Hoe bewonen wij de aarde? Wat betekent het om zorgzaam te leven? In gesprekken kan de geestelijk verzorger deze vragen te berde brengen.”

Welke rol speelt religie in deze master?

„De opleiding gaat uitgebreid in op de vraag hoe religieuze tradities op de mens zijn gericht én op het geheel van de samenleving. Zo denken we erover na in hoeverre religies zelf deel zijn van de ecologische crisis, door bijvoorbeeld de mens centraal te stellen. Aan de andere kant kan een geloofsleer juist ook wijzen op de schoonheid en de waarde van het geschapene.

Het is een interlevensbeschouwelijke opleiding en daardoor worden de studenten erop voorbereid om straks gesprekken aan te gaan met mensen van allerlei religieuze en levensbeschouwelijke komaf.”

prof. dr. Hans Alma, initiator van de opleiding geestelijke zorg bij klimaatangst