De Zeeuwse gedeputeerde Jo-Annes de Bat vermoedt dat het kabinetsbesluit van vrijdag over de bouw van vier fregatten voor de Koninklijke Marine door Damen Naval in Vlissingen „een soort goedmakertje” is voor het niet doorgaan van de bouw van vier onderzeeërs in Nederland.
„Het is opvallend dat het besluit net enkele weken vóór de verwachte kabinetsbeslissing over de onderzeeërs valt”, vertelt De Bat, die gedeputeerde is van Economische Zaken. De Telegraaf meldde deze week dat de onderzeebotenorder waarschijnlijk naar de Franse Naval Group gaat, wat betekent dat de combinatie Damen Naval/Saab die ook in de race is voor de opdracht, achter het net zou vissen.
„In ieder geval wordt de indruk gewekt dat de beslissing over de fregatten een goedmakertje is, en als het zó wordt gespeeld in Den Haag vind ik dat niet zo eerlijk”, zegt De Bat. „Want het kabinet weet zelf ook wel dat de discussie over de bouw van de onderzeeboten zelfstandig gevoerd dient te worden. Er mag geen vermenging plaatsvinden van beide dossiers. Voor de bouw van die onderzeeërs is een objectieve keuze nodig.”
Kennis en kunde
De bouw van de vier luchtverdedigings- en commandofregatten werd deze week kort na de Telegraafpublicatie over de onderzeeërs „met veel tamtam” aangekondigd in diverse media, maar volgens De Bat was „het al jaren bekend dat Damen Naval in Vlissingen deze schepen ging bouwen”. „Het bedrijf is al bezig met de voorbereidingen, in overleg met Defensie. Dus wat nu is bekendgemaakt past gewoon in gemaakte afspraken.”
In een verklaring bevestigt Damen Naval dit. De Zeeuwse marinebouwer zegt dat het fregattenproject al op Prinsjesdag 2020 was aangekondigd en dat het dus was ingepland. Het kabinetsbesluit van vrijdag over de fregatten onderstreept volgens Damen „dat de regering vertrouwen heeft in onze Nederlandse kennis en kunde op het gebied van de meest complexe marinebouwprojecten”.
Damen zegt intussen ook te blijven strijden voor het binnenhalen van de onderzeebotenorder. De opdracht voor de fregatten ziet de scheepsbouwer als „eerste startpunt” van „een langjarige strategische koers waarin de hele maritieme maak- en kennisindustrie moet worden gemobiliseerd”. Over enkele weken maakt het kabinet officieel bekend wie de onderzeeërs mag bouwen.
De order voor de vier fregatten zal Damen Naval sowieso al veel werk opleveren, verwacht recruiter Sander Morijn, en dat is goed nieuws voor Zeeland. „We zullen als bedrijf flink moeten opschalen, maar pas over een paar jaar”, legt Morijn uit. „Het project heeft wat vertraging opgelopen, meldt het kabinet. Rond 2028, 2029 gaan de werkzaamheden serieus van start.”