De brief is ondertekend door Zeeland, Noord-Holland, Zuid-Holland en Overijssel. Zij vragen om „een zo groot mogelijk Nederlands aandeel” en een rol voor „het Nederlandse marinebouwcluster”. Dat komt erop neer dat marinebouwer Damen Naval in Vlissingen, die samenwerkt met het Zweedse Saab Kockums, de opdracht zou moeten krijgen. Die combinatie wil de bouw van de onderzeeërs grotendeels in Nederland laten plaatsvinden.

De Telegraaf meldde woensdag dat de order voor de opvolgers van de verouderde boten van de Walrusklasse waarschijnlijk wordt gegund aan de Franse Naval Group. De krant schreef dat volgens ingewijden Naval Group de competitie wint omdat dit bedrijf, dat deels in handen is van de Franse staat, de scherpste offerte zou hebben ingediend. Door de staatsbemoeienis zou de werf grotere risico’s kunnen nemen en kunnen leveren voor een prijs waar een commerciële partij nauwelijks tegenop kan.

Ook het Duitse Thyssenkrupp Marine Systems heeft nog interesse om de onderzeeboten te bouwen. Over enkele weken maakt het kabinet bekend met welke partij het in zee gaat.

Volgens de provincies zou het een slechte zaak zijn voor de economie en voor de toekomst van de maritieme maak- en kennisindustrie als de regering de miljardenorder aan een buitenlands concern gunt. Ze wijzen erop dat een zo groot mogelijke Nederlandse betrokkenheid bij de bouw van de onderzeeërs een jarenlang positief effect zal hebben op de regionale en nationale economie, niet alleen qua werkgelegenheid maar ook op het gebied van innovatie en kennisontwikkeling. Zowel het marinebouwcluster als de Nederlandse defensiebedrijfstak zal verzekerd zijn van een gezonde toekomst.

De vier provincies onderstrepen dat zij de „noodzakelijke expertise en technische en operationele kennis” in huis hebben om de vier onderzeeboten te kunnen bouwen en onderhouden. De Zeeuwse Commissaris van de Koning Han Polman ziet zelfs een kans om „de maritieme maakindustrie maximaal te versterken”.

Overigens werkt de Franse Naval Group ook samen met een Nederlandse scheepsbouwer: Koninklijke IHC uit Hardinxveld-Giessendam. Maar bij deze combinatie blijft de regie van de bouw volledig in Franse handen.

Kamerdebat

SGP-fractievoorzitter Chris Stoffer vraagt het kabinet om een Kamerbrief over de kwestie. „Dinsdag hoop ik een debat aan te vragen. Die brief moet er snel komen, er is nu te veel ruis.” Stoffer hoopt dat de Kamer het kabinet ervan kan overtuigen dat Damen-Saab de megaorder moet krijgen. „Heel veel bedrijven in de maritieme sector zullen hiervan profiteren. En dan heb ik het nog niet over de uitstraling naar andere sectoren. Het gaat wel om een project van 4 tot 6 miljard euro, waarbij er ook nog gedurende zo’n dertig jaar werk zal zijn aan onderhoud.”

Damen zegt in een schriftelijke reactie te vrezen dat de nationale marinebouw „onherstelbare schade” oploopt als Naval Group de order in de wacht sleept. Er dreigt dan „een onomkeerbaar verlies van hightech kennis”. Damen waarschuwt dat „kostenbesparingen op korte termijn” implicaties op lange termijn kunnen hebben „voor de nationale veiligheid, werkgelegenheid en de economie als geheel”.